Abdullah bin Adîy

Abdullah bin Adîy Maveraünnehir’de yaşamış olan Hadis ve Fıkıh âlimlerinin büyüklerindendir. Kendi şehrinde birçok âlimden ders aldıktan sonra ilim öğrenmek ve hadis-i şerif toplamak için Semerkand’a, sonra Maveraünnehir ve İran’daki çeşitli şehirlere gitti. Daha sonra Şam’a gelerek uzun zaman orada kaldı. Sonra da Mısır’a gitti ve önce Kahire, sonra İskenderiye’de ilim tahsil etti. Bu esnada çok sıkıntılar çekti. Uzun yıllar yatak yüzü görmedi. Nihayet zamanının en büyük hadis âlimlerinden biri oldu. Yüzbinden fazla Hadis-i şerifi ezberleyerek, hadis ilminde “Hafız” unvanını aldı. Kadılar ve hakimler, onun bildirdiği hükümleri aynen kabul ederlerdi.

Sevilen bir zât idi...
İbn-i Adîy; hadîs ilminde sika (güvenilir, sağlam) bir râvi, fıkıh ilminde yüksek bir âlim, harâmlardan son derece kaçan, dünyâya ehemmiyet vermeyip, mubahların çoğunu terk etmiş bir âbid (çok ibâdet eden), herkes tarafından sevilen ve sayılan bir zât idi.
297 (m. 909) yıllarında ilim öğrenmek için Şam’a, daha sonra Mısır ve başka yerlere gitti. İlim öğrenmekteki gayreti pek ziyâde olup, her türlü zorluklara göğüs gererdi. Hiçbir şey onun bu azmini kıramadı.
Uzun yıllar hiç yatak yüzü görmedi. Verdiği hükümler ve beyanları, kendinden evvel ve sonra gelen âlimlerin hepsinin ilmine ve hükümlerine uygun idi. Kadılar ve âlimler onun hükümlerini aynen kabul edip onun bildirdiğiyle hükmettiler, iyilik ve hayır arayanlar onun sözlerine ve kitaplarına uyup, onlarla amel ettiler.

“Sağlam bir râvidir”
Hâkim bin Asâkir de, İbn-i Adîy’in kendisine müracaat edilen güvenilir bir râvi olduğunu bildirmiş, Hamza es-Sehmî ise şöyle anlatır:
“O hadîs ilminde hâfız (yüzbin hadîs-i şerîfi râvileriyle ezbere bilen) itimat edilir bir âlim, sağlam bir râvidir. Zamanında onun gibisini görmedim. Dâre Kutnî’ye zâif hadîsleri bildiren kitap sordum. O, ‘Sende İbn-i Adîy’in kitabı var mı?’ dedi. Ben de ‘Evet’ dedim. Bana ‘O, sana yetecek kadar bilgi verecek mükemmellikte bir kitaptır’ dedi.”
Abdullah bin Adîy hazretleri vefat ederken son sözü şu oldu:
“Yâ Rabbi! Namusumu senin dininle zinetlendirdim. Sen de bu günahkâr kulunu aziz eyle! Senden başka ilah yoktur. Muhammed aleyhisselam senin kulun ve Resulündür.”

Toplam Görüntülenme: 1867

Yayın tarihi: Pazartesi, 20 Mart 2006

Bunları okudunuz mu?