İyilik, sevgi kazandırır

Muhammed Tartûşî hazretleri hadîs, tefsîr ve Mâlikî mezhebi fıkıh âlimidir. 451 (m. 1059)’da Suriye’de Tartûs’ta doğdu. 520. (m. 1126)’da Mısır’da İskenderiyye’de vefât etti. Sirâc-ül-mülûk kitabında buyuruyor ki:

Allahü teâlâya hamd eder, O’nun var ve bir olduğuna, her şeyi yaratan, terbiye eden, yetiştiren, her iyiliği yaptıran, gönderen bir Rab olduğuna şehâdet ederim. Yine şehâdet ederim ki, Muhammed aleyhisselâm O’nun kulu ve seçilmiş peygamberidir. O’nu insanlara ve cinlere korkutucu ve müjdeleyici olarak gönderdi. O’nu kendine davet edici kıldı. Muhammed aleyhisselâma salât ve selâm eder, O’nun tertemiz Ehl-i beytine, seçilmiş Eshâbına duâlar ederim...

İdarecilerde bulunması gereken iyi hasletler: Muâviye (radıyallahü anh), Sa’saa bin Sühan’a; “Ömer bin Hattâb’ın (radıyallahü anh) vasıflarını söyler misin?” diye sorunca, o da; “Hazreti Ömer, idâresi altında olanların hâllerini yakından bilirdi. Adâlet ile iş görürdü. Kibirli değildi, özür dileyenin özrünü kabul ederdi. Ayıplarını örter idi. Her bakımdan emîn idi. Doğruyu, hakkı ortaya çıkarmak için çalışırdı. Hangi durumda olursa olsun, kuvvetli karşısında zayıfı korur, himâye ederdi” dedi...

Âlimler buyurdu ki: “İyilik, sevgi kazandırır. Kötülük, düşmanlığa sebep olur. Münâkaşa etmek, düşman kazandırır. Uymak, itaat etmek, dostluk meydana getirir. Doğruluk, itimat kazandırır. Emânete riâyet, kalp huzuru meydana getirir. Adâletli olmak, kalpleri toparlar ve sevgi doldurur. Zulüm, parçalanmaya, bölünmeye götürür. Güzel ahlâk, muhabbete, kötü ahlâk, insanların uzaklaşmasına sebep olur. İyilik ve cömertlik, dostluğa, cimrilik, yalnızlığa götürür. Kibirlilik hiddet, tevâzu yükseklik kazandırır. Cömert olmakla kişi övülür, methedilir. Cimrilik, kötülenmeye götürür. Gevşeklik, zayi olmaya, ciddiyet, işlerin düzenli yürümesine götürür. Aldanmak ve gaflet, pişmanlık sebebidir. Sağlam tedbir almak, ele geçen nimetin devamına sebeptir. Acele etmeksizin istenen şeyler, kolay ele geçer. Konuşmayıp susmakla, heybet husule gelir. Faydalı olmayanı terk ile, fazilet kazanılır. Her şeyin sonuna bakarak iş görmek, kurtuluştur. Yumuşak olmayan, pişmanlık çeker. Sabreden kazanır. Susan selâmet bulur. Korkan çekinir, ibret alan, ileri görüşlü olur. İleriyi gören, anlayışlı olur. Anlayan, bilir. Kendi arzu ve isteklerine uyan, sapıtır."