Adalet, mülkünde olanı kullanmaktır

İbn-i Ümm-i Kâsım hazretleri Mâlikî mezhebi fıkıh, tefsîr, usûl ve kırâat âlimlerindendir. Mısır’da doğdu. 749 (m. 1348)’de vefât etti. Bir dersinde, adalet hakkında şunları anlattı:

Adalet, lügatte, bir şeyi yerli yerine koymak demektir. Adaletin iki tarifi vardır: Birincisi, (Adalet, bir âmirin, bir hâkimin memleketi idare için koyduğu kanûn, kâide, çizdiği hudûd içinde hareket etmektir. Zulüm ise, bu kanûnun, bu hudûdun, bu dâirenin dışına çıkmaktır)

Adaletin asıl tarifi: (Kendi mülkünde olanı kullanmak) demektir. Zulüm de, başkasının malına, mülküne tecâvüzdür. Âlemleri yaratan Allahü teâlâ, hâkimler hâkimi, her şeyin asıl sahibi ve tek hâlıkı [yaratıcısı]dır. Allahü teâlâ mutlak adalet sahibidir. Çünkü, her işi kendi mülkünde yapmaktadır. Onun için, insanlara gönderdiği en son ve en kâmil dîninde tam bir adalet vardır. Bu adaletin dışında ise zulüm vardır. Kur'an-ı kerim sâdece adaleti emretmekle kalmamış, adaletin zıddı olan zulmü haram kılmıştır. Bu husûsta birçok âyet-i kerimeler vardır. Hattâ, kişinin kendi nefsine zulmetmesi dahî haram kılınmıştır. Nisâ sûresinin ellisekizinci âyetinde meâlen:
(İnsanlar arasında hükmettiğiniz zaman, adalet ile hükmetmenizi Allahü teâlâ emreder) buyurulmuştur.
Nahl sûresinin doksanıncı âyetinde meâlen: (Allahü teâlâ size, adalet yapmanızı, ihsân etmenizi ve [muhtaç olan] akrabâya vermenizi emrediyor. Fuhuştan [zinâdan], münkerden [fenalıklardan] ve zulüm yapmaktan da nehy ediyor) buyurulmuştur. [İhsân etmek demek, Resûlullah Efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) tarifi ile (Allahü teâlâya Onu görüyormuş gibi ibâdet etmektir. Sen Onu görmüyor isen de, O seni görüyor) demektir. İhsân, önce haramlardan sakınmak, sonra farzları yapmakla olur.]
Mâide sûresinin sekizinci âyetinde meâlen: (Ey müminler! Allah için amellerinizde ve sözlerinizde hakkı ayakta tutan hâkimler olun ve adalet ile şâhitlik eden kimseler olun. Düşmanlarınıza olan buğzunuz, kininiz, sizi adaletsizliğe götürmesin [size vebâl yüklemesin. Yâni düşmanlarınıza bile adalet ile davranınız. Dost ve düşmanınıza] adalet yapınız ki, bu takvâya çok yakındır. Allahü teâlâdan korkun. Çünki Allahü teâlâ, sizin amellerinizden [yaptıklarınızdan] haberdârdır) buyurulmuştur.
Âdil olmayıp, zulmedenler hakkında, İnsân sûresinin otuzbirinci âyetinde meâlen, (Allahü teâlâ zâlimlere elem verici, acıklı bir azap hazırladı) buyuruldu.

Toplam Görüntülenme: 787

Yayın tarihi: Perşembe, 22 Şubat 2018

Bunları okudunuz mu?