Ehl-i sünnetin reisi İmâm-ı a’zam

Ehl-i sünnetin reisi olan İmâm-ı A’zam’ın hocası Hammâd, fıkıh ilmini İbrâhim Nehaî’den, bu da Alkame’den, Alkame de Abdullah bin Mes’ûd’dan, bu da Peygamber efendimizden öğrenmiştir. Hammâd’ın derslerine yirmi sekiz yıl devam edip emsalsiz bir dereceye ulaştı, daha ders aldığı sırada fıkıhta tanınıp meşhur oldu...
İmâm-ı a’zam Ebu Hanife hazretlerinin, düzgün itikâda sahip olmak için, ölüm hastalığında yaptığı vasiyetin özeti şöyledir:

1- Îmân, dil ile ikrâr, kalb ile de tasdîktir. Îmânda azalma, çoğalma olmaz. Ancak parlaklığında, kuvvetinde çoğalma olur. Amel, îmândan parça değildir. Günâh işleyene kâfir denmez. Îmân herkese lâzım iken, her amel herkese lâzım değildir. Meselâ nisâba ulaşmayan fakîr zekât vermez. Hayz ve nifâs hâlinde namaz kılınmaz. Fakat fakîre ve böyle kadına îmân lâzım değildir denemez.
2- Hayrın ve şerrin takdîri Allah’tandır.
3- Eshâb-ı kirâmı seven mü’min müttekî, onlara düşman olan, münâfık ve şakîdir.
4- Kul ve yaptığı işler mahlûktur.
5- Yaratıcı ve rızık verici yalnız Allahtır.
6- Cenâb-ı Hak, mü’mine ibâdeti, kâfire îmânı, münâfıka da ihlâsı farz kılmıştır.
7- Mest üzerine meshetmek câizdir.
8- Kabir suâli haktır. Cennet ve Cehennem ebedîdir.
9- Allahü teâlâ, bütün mahlûkâtı öldükten sonra diriltir. Cennettekiler, nasıl olduğu bilinmeden, bir şeye benzetilmeden ve cihetsiz olarak Allahü teâlâyı görecektir.
10- Şefâat haktır. Büyük günâhı olan müminlere Resûlullah şefâat edecektir.
Ehl-i sünnet olmak için lâzım olan itikâdlardan bazıları da şunlardır:
1- Mi’râc rûh ve bedenle birlikte oldu.
2- Mu’cize ve kerâmet haktır.
3- Okunan Kur’ân-ı kerîmin ve verilen sadakanın sevâbını ölüye göndermek câizdir.4- Kabir azâbı rûh ve bedene olacaktır.
5- Sırât köprüsü, hesâb ve mîzân vardır.
6- Öldürülen ve intihâr eden kendi eceli ile ölmüştür.
7- Herkes kendi rızkını yer, kimse kimsenin rızkını yiyemez.
8- Allahü teâlâ, dilediğini hidâyete kavuşturur, dilediğini dalâlette bırakır.
9- Cennet ve Cehennem şu anda vardır.
10- Deccâl, Dâbbet-ül-arz, Hazreti Mehdî gelecektir. Hazreti Îsâ gökten inecek, Güneş batıdan doğacaktır...
Ehl-i sünnetin reisi olan bu mübarek zât, 80 (m. 699) senesinde Kufe’de doğdu ve bu vasiyetinden sonra 150 [6 Mayıs 767 tarihinde Bağdad’da şehid edilmiştir...