Baş tâcı köle Atâ bin Yesâr

Atâ bin Yesâr, Tâbiîn devrinde Medîne’de yetişen büyük âlimlerdendir. Peygamber efendimizin, sallallahü aleyhi ve sellem mübârek hanımlarından hazret-i Meymûne’nin kölesidir. Kendisi gibi yüksek âlimlerden olan Süleymân, Abdülmelik ve Abdullah bin Yesâr’ın kardeşidir.
Atâ bin Yesâr hazretleri 659 (H.39) târihinde doğdu. Hazret-i Osmân’ın zamânında yaşı küçüktü. 84 yaşında 721 (H.102 veya 103) tarihinde vefât etti.

Pek çok hadîs rivâyet etti
Atâ bin Yesâr, Eshâb-ı kirâmdan birçok zât ile görüşüp onlardan ilim aldı. Kendisi hazret-i Meymûne, Muâz bin Cebel, Ebû Zer-i Gıfârî, Ebüdderdâ, Ubâde bin Sâmit, Zeyd bin Sâbit, Muâviye bin Hakem-i Selemî, Ebû Katâde, Ebû Hüreyre, Zeyd bin Hâlid-i Cuhnî, Abdullah bin Amr, Abdullah bin Ömer, Abdullah bin Abbâs, Peygamberimizin kölesi Ebî Râfî, hazret-i Âişe ve daha pekçok sahâbîden hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir. Büyük hadîs âlimi İmâm-ı Buhârî, İbn-i Saîd ve Ebû Dâvud onun, Abdullah ibni Mes’ûd’dan da hadîs rivâyet ettiğini bildirmişlerdir. Rivâyetleri Kütüb-i Sitte denilen altı sahîh hadîs kitabında yer almıştır...
Atâ bin Yesâr’ın Resûlullah efendimizden bildirdiği hadîs-i şerîfte buyruldu ki:
“Kırk dirhemi veya bu değerde malı olduğu hâlde, dilencilik eden kimse, dilenmekte ısrar etmiş, günâha girmiş olur.”
Atâ bin Yesâr buyurdu ki:
“Şâban ayının on beşinde, yâni Berât gecesinde o yıl içinde ölecek olanların listesi Azrâil aleyhisselâma verilir. Bu arada ev yapan, su akıtıp ağaç diken ve yeni evlenen nice kimseler vardır ve isimleri bu listededir. Fakat onlar bunu bilmezler.”

“Seni ağlatan nedir?”
Bu mübarek zat, Allahü teâlâya en çok yaklaşanların, güzel ahlâkta Peygamber efendimize en çok benzeyenler olduğuna işâret ederek; “Yükselenler hep güzel ahlâkları sâyesinde yükselmişlerdir. Ahlâkın kemâl mertebesine ancak Muhammed aleyhisselâm yükselmiştir” buyurdu.
Ata bin Yesar hazretleri vefât edeceği an ağladı. “Seni ağlatan nedir?” diye sorulunca: “Allahü tealanın kitabındaki şu âyeti kerîme beni ağlattı” dedi.
“Allah sadece müttekîlerin ibâdetini kabul eder!” (Maide, 27).
Bunları söyleyip ruhunu teslim etti.