“Ebû Kılâbe” Abdullah bin Zeyd

Abdullah bin Zeyd hazretleri, Tâbiînin büyüklerindendir. Hadîs ve fıkıh âlimidir. İsmi, Abdullah; Künyesi, “Ebû Kılâbe”dir. Basralı’dır. Doğum târihi bilinmemekteyse de vefâtı 104 veya 106, 107 târihleri olarak rivâyet edilir. Eshâb-ı kirâmdan Sâbit bin Kays, Enes bin Mâlik, Tâbiînden Ebû Eyyûb-i Sahtiyanî ve Katâde’den (radıyallahü anhüm) ders alıp, hadîs-i şerîf rivâyet etti. Hadîs ilminde sikadır (sağlam, güvenilir).

“Çarşıya git iş ara!”
Abdullah bin Zeyd hazretleri, bir hadîs-i şerîfi öğrenmek için seyahat ederdi. “Hiçbir işim olmadığı halde Medine’de, sırf bir hadîs-i şerîfi daha önce duymuş olan bir şahıstan dinlemek için üç gün kaldım” buyurdu. Hadîs-i şerîflerin toplanıp, yazılması için uğraşırdı.
Âlim ve fazıl bir zâttı. Hikmet dolu pek çok sözleri vardır. Devamlı helâl kazanmayı teşvik ederdi. Bunun için, Eyyüb-i Sahtiyânî’ye “Çarşıya git iş ara! Zira en büyük huzur, insanlara muhtaç olmamaktır” buyurdu.
Yine nasihat isteyen bir zâta “Seni, geçimini temin ederken görmek, câmi köşesinde görmemden daha sevimlidir” buyurdu...
Sohbetine devam eden bir talebesi vardı. O döküntü hurma satardı. O’na; “Ben, senin sohbet meclisinden faydalandığını zan ediyordum. Fakat şu bir hakikattir; Allahü teâlâ her düşük şeyden bereketini almıştır” buyurdu.
Bu mübarek zattan bir talebesi nasîhat istediğinde şu iki hadîs-i şerîfi bildirdi:

İmânın tadını bulmak!..
“Üç şey vardır ki, bunlar kimde bulunursa o kimse imânın tadını bulur. Birincisi, bir kimseye Allah ve Resûlü, başkalarından daha sevgili olmak. İkincisi, bir kimse sevdiğini Allah için sevmek. Üçüncüsü, bir kimseyi Allah küfürden kurtardıktan sonra tekrar küfre dönmekten, ateşe atılmaktan tiksindiği gibi tiksinmek.”
“İşlerin en hayırlısı, çok aşırı veya eksik olmayıp, orta mertebede olanıdır.”
Abdullah bin Zeyd hazretleri, vefâtından evvel; “Kitaplarımın Tâbiînin büyüklerinden, fıkıh âlimi ve evliyâdan Ebû Eyyûb-i Sahtiyanî’ye verilmesini istiyorum” buyurdu. Vasiyeti üzerine, bütün kitapları Ebû Eyyûb-i Sahtiyanî’ye verildi...