Hadîs âlimi Abdullah Harrâz

Abdullah Harrâz, evliyânın büyüklerindendir. İsmi Abdullah bin Muhammed, künyesi Ebû Muhammed’dir. Rey şehrinde doğup büyüdü. Doğum târihi bilinmemektedir. Hicrî 922 (H.310) târihinde vefât etti. Rey ve Bağdâd’da ilim tahsîl etti.

“KULLARIN EN AŞAĞISI!..”
Çok hadîs-i şerîf ezberleyen bu mübarek zat, Mâlik bin Enes’ten hadîs-i şerîf rivâyet etti. Kendisinden Ahmed bin Hanbel ve oğlu ile İmâm-ı Begavî ve Müslîm hadîs-i şerîf rivâyetinde bulundular...
Abdullah Harrâz talebelerine buyurdu ki:
“Bizim yolumuz fütüvvettir (cömertliktir). Yâni kimseden bir şey istemek değildir.”
“Kulların en aşağısı, namazını ve tesbîhini kendi gözünde büyülten, yaptığı ibâdetler sebebiyle, Allahü teâlâ katında kıymeti olduğunu zanneden kimsedir. Eğer Allahü teâlânın ihsânı ve rahmeti olmasaydı, peygamberlerin (aleyhimüsselâm) işlerinin bile ne kadar zor olduğu görülürdü. Nasıl böyle olmasın. Peygamberlerin en üstünü ve Allahü teâlâya en yakın olan Resûlullah efendimiz bile, Allahü teâlânın rahmetinin kendisini örttüğünü buyurmuşlardır.”
“Kulluğun en güzeli, kulun Allahü teâlânın verdiği nîmetler karşısında, şükürden âciz olduğunu bilmesidir.”
“Sabrın alâmeti şikâyeti terk, musîbet ve sıkıntıları gizlemektir.”
“Açlık zâhidlerin, dünyaya düşkün olmayanların; zikir âriflerin gıdâsıdır.”
“Ağyâra yâni yâr ve dost olmayana iltifât etmemek, ona sırrı açıklamamak, yüzünü hakka dönmüş olmanın alâmetlerindendir.”
Yûsuf bin Hüseyin der ki: “Abdullah Harrâz gibi bir kimse görmedim. O da kendisi gibi kimse görmedi. Çok mürüvvet sâhibi, herkesi görüp gözeten bir zât idi.”

“ALLAHA EMANET EDİYORUM”
Abdullah Harrâz harâm ve şüphelilerden çok sakınan bir zât idi. Kimseden çekinmez dâimâ hakkı söylerdi. Bir defâsında talebelerinden yirmi sekiz kişi ile birlikte hac yolculuğuna çıkmıştı. Mekke’ye yakın bir yerde konakladılar. Orada; “Yavrularım şimdi sizi Allahü teâlâya emânet ediyorum” buyurdu. Talebeleri; “Efendim, siz nereye gidiyorsunuz?” diye sordular. O; “Ben Rey’den buraya kadar sizinle sohbet ederek ve sizi gözeterek geldim. Gönlümü size vermiştim. Şimdi ise tekrar Rey’den tarafa gidiyorum. Hac niyetimi oradan yapacağım. İnşallah yine sizlere kavuşurum” buyurdu ve geri döndü. Ancak kısa bir zaman sonra orada vefat etti...