Tebe-i tâbiîninden Muhammed bin Yûsuf

Muhammed bin Yûsuf hazretleri Tebe-i tâbiînin âlim ve velîlerindendir. İbâdete çok düşkündü. Dünyânın, Allahü teâlânın rızâsı için olmayan her şeyinden el çekmişti. Çok büyük evliyâdan olmasına rağmen, kendisini büyüklerden başkası tanımazdı. Saîd bin Gaffâr’a hitâben buyurdu ki: “Ey Saîd, en kıymetli vaktin olan şu ânını, en kıymetli şeyle değerlendir.”

“O’NUN AZABINI UNUTMA!..”
Dostlarına şöyle buyurdu:
“Bu zaman fazîleti arama zamânı değil, bilakis kurtuluşu arama zamânıdır...”
Kardeşi Zürâre’ye yazdığı mektupta; Besmele ve hamd ü senâdan sonra;
“Ey kardeşim! İşittim ki, ticârete başlamışsın. Bilmiş ol ki, senden önceki bütün tüccârlar ölmüşlerdir. Vesselâm” buyurup, altına şöyle not düştü:
“Ey kardeşim Zürâre! Allahü teâlâdan kork ve ona itâat et! O’nun azâbını unutma! O’nun azâbına kimse karşı koyamaz. Şartlarına sâhib olunca hacca git! Zîrâ hadîs-i şerîfte Resûlullah efendimiz; (Her kim ki helâlden kazandığı mal ile Allahü teâlânın rızâsı için hac etse, anasından doğduğu gün gibi günahsız olur) buyurdu...”
Bir sohbetlerinde; “Şu gördüğünüz arâzilerin hepsini iki kuruş karşılığında bana verseler hiç sevinmem. Zîrâ bu dünyâdaki bütün mal ve mülk geçicidir. Yok olmaya mahkûmdur. Biz öleceğiz, malımız ve mülkümüz dünyâda kalacaktır” buyurdular.

“ÂHİRETE GÖÇTÜĞÜNÜZ ZAMAN!..”
Mekke yolunda, Abdurrahmân bin Ömer’in elinden tutup buyurdular ki:
“Ey Abdurrahmân! Sen zevk ve keyfiyle uğraşanların kapıları önünden geçtiğinde onlara; ‘O yüksek köşkleri ve kaleleri yaptıranlar hani, bu muhteşem köşk ve muazzam kalelerde sizden önce zevk ve sefâ sürenler, bütün dünyâ bizimdir diyenler nerede?‘ diye sor. Muhakkak ki, onların hepsi ölüp gittiler. Sen, çok ibâdet edenlerin yanlarına varırsan onlara; ‘Ey âbidler! Ölüm vaktiniz gelip, âhirete göçtüğünüz zaman, istirahatin en güzeli sizin içindir’ dersin.”
Abdurrahmân bin Ömer, bu sözün hikmetini önce anlayamadı. Mekke’ye geldiklerinde hastalandı ve; “Hocamın söylediği doğru imiş” diyerek son nefesini verdi...