hala Sultan Ümmü Hırâm
Ümmü Hırâm, İslâmiyetten önce Amr bin Kays ile evlendi. Ondan Kays ve Abdullah adlı iki oğlu oldu. Peygamber efendimiz, İslâmiyeti tebliğe başlayınca Müslüman oldu. Kocası imân etmeyince ayrıldılar. Daha sonra Ensar'ın büyüklerinden olan Ubâde bin Sâmit ile evlendi. Nikâhlarını Peygamber efendimiz kıydı. Bu evlilikten de Muhammed adında bir oğlu oldu. Medine-i münevveredeki evini Resûlullah efendimiz ziyâret eder, o ise Resûlullah efendimize ikrâmda bulunup, hizmet etmekle şereflenirdi...
Peygamber efendimiz bir ziyâreti esnâsında evinde uyumuştu. Gülerek uyandı. Ümmü Hırâm; "Yâ Resûllallah! Niçin güldünüz?" diye sorunca Peygamber efendimiz; "Yâ Ümmü Hırâm! Ümmetimden bir kısmını gemilere binip, kâfirlerle gâzaya gider gördüm" buyurdular. "Yâ Resûlallah! Duâ et de ben de onlardan olayım" dedi. Peygamber efendimiz; "Yâ Rabbi! Bunu da onlardan eyle" diye duâ buyurdular...
Hazret-i Osman zamânında hazret-i Muâviye'nin emrinde Kıbrıs Adasına düzenlenen deniz seferine kocası Ubâde bin Sâmit'le birlikte gönüllü olarak katılan Ümmü Hırâm seksen altı yaşında olmasına rağmen bu zahmetli yolculuğa katlanarak Kıbrıs Adasına geçti. Şiddetli çarpışmalar oldu. Kıbrıs Rum donanması İstanbul'a kaçtı. Rum donanması kaçınca çarpışmalar sâhilde devâm etmeye başladı. İslâm askeri bir çıkarma hareketiyle iç kısımlara daldılar...
"MÜJDEYE KAVUŞMAK ÜZEREYİZ"
Askerlerle birlikte savaşa katılan Ümmü Hırâm genç askerleri gayrete getirmeye çalıştı. "Resulullah efendimizin müjdesine kavuşmama az kaldı" diyerek düşman üzerine atını sürüyordu. Ümmü Hırâm, Larnaka yakınlarında atının ayağının sürçmesiyle düşerek şehid oldu. İslâm ordusu da zafere ulaştı...
Ümmü Hirâm'ın kabri Larnaka şehrinin Tuz Gölü kıyısındadır. Osmanlılar Kıbrıs Adasını 1570 (H. 978) senesinde fethedince, Ümmü Hırâm'ın kabrini imâr ettiler. "Hala Sultan" adını verip kabri üzerine bir türbe, yanına bir dergâh ve câmi yaptırdılar...