onu, Iple Buraya Çektik!..
Sûfi İlahyâr, Nakşibendiyye halifelerinden Habibul-lah-ı Buhâri hazretlerinin talebesidir. Bu zata talebe olması şöyle anlatılır:
Sûfi İlahyâr gençliğinde, Buhârâ'da kabadayılığı ile çok meşhûr olmuştu. O, sokaklarda dolaşırken sokakta oynayan çocuklar korkarak dağılıyorlardı... Bir gün Habibullâh-ı Buhâri hazretlerinin bir talebesini dövmüştü. Talebe dergâha geldi ve hocasına olanları anlattı. Habibullâh-ı Buhâri hazretleri, ayağa kalktı ve eliyle bir ipi çeker gibi hareketler yaptı. Sonra talebesine; "Onu, boynuna ip takıp buraya çektik, şimdi gelir" buyurdu. O sırada Sûfi İlahyâr arkadaşlarıyla birlikte oturmakta idi. Birden ayağa kalktı ve boğulur gibi sesler çıkararak Habibullah-ı Buhâri hazretlerinin dergahına doğru koşmaya başladı. Kapıyı çaldı. Habibullâh-ı Buhâri hazretlerini görmek istediğini söyledi. Huzura kabul edilince bütün günâhlarına tövbe etti. Ancak Habibullâh-ı Buhâri hazretleri, dövülen talebeyi çağırdı ve ondan helallik istemesini söyledi. O talebe de, bir şartla hakkını helal edeceğini söyledi; Sûfi İlahyâr hemen o günden itibaren sokakta ciğer satacak, bunu yaparken kafasına da işkembe saracaktır. Sûfi İlahyâr şartı kabul etti ve "Hemen şimdi başlıyorum" dedi. Tam kapıdan çıkarken o talebe: "Bütün haklarımı helal ettim, imtihanı kazandın" dedi. Habibullâh-ı Buhâri hazretleri onu dergâha kabul etti ve on iki yıl burada kalarak tasavvufta yüksek derecelere ulaştı...
Yaşadığı bölgenin dil ve lehçesiyle İslâm itikâd bilgilerini yayan Sûfi İlahyâr, halk arasında pek çok tutulmuş ve şiirleri dilden dile dolaşmıştır. Şu şiirini vefat etmeden kısa bir zaman önce söylemiştir:
Hâcetim oldur Hudâyâ pâ işim baş
eyleseng
Munda tevfik anda imânımnı yoldaş
eyleseng
Elgime birseng asâ-yı himmet ağzımga
senâ'
Könglüme ışk âteşin salsang közüm
yaş eyleseng
Yani, Allahü teâlâdan dileğim odur ki, ayaktaki işimi başa çıkarıp, bu dünyâda tevfik, âhirette de imânımı yoldaş eylesin. Elime himmet asâsını, ağzıma da övgüsünü versin; gönlüme aşk ateşini salsın ve gözümü yaş eylesin, demektir...