Bir Gönül Sultanı Ebü’l Hasen Bağdadî
Ebü'l Hasen Bağdadi, insanları riyâ ve şirkten sakındırır, ihlâsla amel etmeye teşvik ederdi. Kendisine "bedbahtlık alâmetleri nedir?" dediler. Bunun üzerine buyurdu ki: "Şu beş husus şekâvet, bedbahtlık alâmetidir: Kalp katılığı, ağlamayan göz, hayânın azlığı (yokluğu), dünyâya rağbet etmek, ihtiras ve tûl-ü emel arzusu."
"Fütüvvet nedir?" dediler. O; "Dostların kusurlarını hoş görmektir" buyurdu.
İyilik ve ihsân husûsunda ise; "İnsan, ihsân ve iyiliğin her şeklini yerine getirse, fakat sâdece kümesindeki tavuğa kötülük etse, yine de muhsin denilen iyi insanlardan olamaz" buyurdu. (Muhsin; ihsan eden, iyilik eden. Kerim. Cömert. Allahü tealayı görür gibi O'na ibadet eden.)
Bu mübarek zat, kötü huylu kim olursa olsun, onun zararından sakındırır, iyi kimselerle görüşmeye teşvik için; "Kötü huylu birinin bana arkadaş olmasından ziyâde, güzel huylu günahkâr birisinin arkadaş olmasını arzu ederim" derdi.
Bir "ah" çekti ve...
Ebü'l Hasen Bağdadi hazretleri, Hicri 606 senesi Muharrem ayı sonlarında vefat etti. O gün kendisine:
"Filanca, ben İsâ aleyhisselam gibiyim. O nasıl ölüleri diriltiyorsa, ben de gaflet ölülerini diriltirim diyor" dediler.
Bu iddialı söz karşısında derin bir "ah" çeken Ebü'l Hasen;
"Yâ Rabbi, bu kadar yaşadım, bu zamana geldim, böyle sözler işittikten sonra yaşamak istemiyorum" dedi ve ruhunu teslim etti...