Dinleyeni Sıkacak Kadar Uzun Konuşmamalıdır

Dinleyeni Sıkacak Kadar Uzun Konuşmamalıdır
Nasihat eden bir âlimin, isyan eden birini itaat eder hâle çevirmesi, Allahü teâlâya insanların ve cinnilerin ibâdetlerinden sevgili gelir. Zira Allahü teâlânın bir kimseye onun sebebi ile hidâyet etmesi, Güneş ve Ay'ın üzerine doğduğu şeyden, yani dünyâdan hayırlıdır. Nasihat verici din hocasının alameti, Hak teâlâdan hayâ ederek halktan tamahı kesip, öğretmede fakirlere daha yakın ve daha yumuşak davranması, talebeye tevâzu ve şefkat üzere olmasıdır.
Hoca talebesine önce dünyâda ve âhırette en çok ihtiyâcı olacak şeyleri öğretmelidir. Çünkü ilim, hikmet, cevherlerden kıymetlidir, ilmi ve hikmeti kötü görenler, domuzdan daha zararlıdır, ilmi ehlinden saklamak da zulümdür. Âlim her sınıf insan ile, onların akıllarının erdiği, zihinlerinin idrâk ettiği şekilde konuşmalıdır. Âlimin, hakikati hakkıyla anlatması lâzımdır. Karşısındakinin anlıyacağı gibi anlatmazsa inatçı olan bunu hemen yalanlar, zeki olmayan da gevşeklik gösterir veya yanlış anlar. O zamanda büyük bir fitne meydana gelmiş olur.
Bu sebeple âlim, karşısındakilere, onların akıllarında kalacak şekilde ve mühim şeyleri anlatmalıdır. Mağrur câhillere ruhsatlardan bahsetmemeli, dini, zorlaştıracak şekilde de anlatmamalıdır. Çünkü o zaman yeise, ümidsizliğe düşerler. Hazreti Ali'nin rivâyet ettiği hadis-i şerifte "İnsanlara Allahü teâlânın rahmetinden ümid kestiren ve azâbından emin kılan fakih, gerçek fakih değildir" buyuruldu. Vaazlarda sözü genişletmemeli, çeşitli yönlere saparak sözü sağa, sola götürmemelidir. Hadis-i şerifte "Sözü çok edebiyat yaparak söylemek şeytandandır" buyuruldu.
Dinleyicileri sıkacak kadar çok uzun konuşmamalıdır. Zira Resûl-i ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) konuşmalarında Eshâbın sıkılmamasına riâyet ederdi. Dinleyicilerin sıkıldığını hissedince hemen sözü kesmelidir. Dini bilgileri, ahkâmı, duyduğu şekilde arttırmadan ve azaltmadan bildirmelidir. Zira bu dini bilgiler, Allahü teâlâdan indirilmiş vahiylerin naklidir.

Tamah Eden, Dâimâ Sıkıntı Içinde Yaşar!

Vehbi Tülek

İmândan Güzel Bir Nîmet Yoktur

Vehbi Tülek

Günah Işlemek, Ölümü Unutmanın Alâmetidir

Vehbi Tülek

Ahiret Yolculuğundan Gâfil Olan Zavallıdır!

Vehbi Tülek

İnsanla Hayvan Arasını Ayıran Fark Edeptir!

Vehbi Tülek