Evliyazâde İsmail Hakkı Efendi

Fatiha, fethetmek yani açmak kökünden gelen bir kelimedir. Kur'ân-ı kerim bu sure ile açıldığı için sureye "Fatiha Suresi" denilmiştir. Fatiha Suresine Kur'ânın hülasası, anası ve esası anlamında "Ümmü'l-Kitap" ve "Ümmü'l-Kur'ân" denilmiştir. Kur'ân-ı kerimde ayrıca Fatiha, "Seb'ul-Mesani ve'l-Kur'âni'l-Azim" (Hicr, 15:87) olarak da zikredilir. Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) bunun Fatiha Suresi olduğunu açıklamıştır. Sadece "Fatiha Suresi" inzal edilmiş olsaydı iman için yeterli olacağından bu sureye "Kâfiye" ve "Vâfiye" de denilmiştir. Çünkü "Fatiha" içinde bütün Kur'ân-ı Kerimin özünü toplamıştır. Fatiha Suresi peygamberimize iki defa nazil olmuştur. Birincisi vahyin ilk başlangıcında Cebrail (aleyhisselam) peygamberimize nafile olarak sabah-akşam namaz kılmayı öğrettiği zaman "Fatiha Suresini" de öğretmiş ve abdest ile beraber ibadet olarak namazı talim etmiştir. Peygamberimizin "Tevrat'ta, Zebur'da ve İncil'de benzeri olmayan bir sure" olarak tarif ettiği bu sureye ayrıca "Hamd Suresi" denilmektedir. Çünkü sure "Âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd" ile başlamaktadır.

Fatiha Suresi insanlara yaratılış gayesini, ibadet ve ahlak esaslarını tam olarak talim ettiği için, Tercümanü'l-Kur'ân olan Abdullah bin Abbas (radıyallahü anh) "Kur'ânın esası Fatiha'dır, Fatiha'nın esası da Besmele'dir" buyurdu. Fatiha o kadar kıymetli bir suredir ki her mü'minin kalbindedir ve Fatihasız namaz makbul değildir. Peygamberimiz "Fatihasız namaz olmaz" buyurmuşlardır. Hazret-i Ali (radıyallahü anh) "Fatiha'yı şefaatçi yaparak ne isterseniz Allah verir" buyurmuştur. Bu sebepten dolayı Fatiha Suresi nazil olunca şeytan korku ve dehşete kapılarak feryat etmiştir. Peygamberimiz "Fatiha'yı okumak bütün dertlere devadır. Her nevi zehire karşı şifadır" buyurmuşlardır.