Kalp hastalıklarından biri fakirlikten korkmaktır. Fakirlikten korkmak, Allahü teâlâya sû-i zanda bulunmaktır. O'nun takdirine incinen kimse, râzı olmamış olur ve günahkâr olur. Fakirliğin sebepleri çeşitlidir: Dünyâ malı toplamakta çok hırslı olmak, günahta ısrarlı olmak, işlerinde hile yapmak, zekâtını vermemek, namazda ta'dil-i erkânı terk etmek, seher vaktinde uyumak, eli arkasında yemek yemek, dişi ile tırnağını kesmek, ekmek ufağına basmak ve sabah namazında mescidden erken çıkmak...

Kalp hastalıklarından biri de övülmeyi sevmektir. Elin alkışlamasını sevmek ve arzu etmek, şirk-i asgar olan riyanın alâmeti ve delilidir. Nefsinin garazından dolayı hiddetlenip gazaba gelmek de kalp hastalıklarındandır. Sakınmak lâzımdır. Ama Allah için gazaba gelmek güzeldir, övülmüştür. Allahü teâlânın yasaklamış olduğu bir kötülüğü görünce gazap etmek böyledir... Kalp hastalıklarından biri de, hak sözü kabul etmemekte inat etmektir. Hakkı bildiği hâlde inkâr etmek ve doğruyu kabul etmekten ar eylemek kibir alâmetidir. Resûlullah efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) "Kalbinde zerre kadar kibir bulunun kimse Cennete giremez" buyurdu. Hiçbir kıymeti olmayan dünyalık şeylere karşı haris olmaktan, yani başkasının elinde olan malda gözü olmaktan sakınmalıdır. Tamah ve buhlden (cimrilikten) de sakınmak lâzımdır. Resûlullah; "Dikkat ediniz! Allahü teâlânın Cennetine koymayı vadettiği ve benim de kefil olduğum kimseler cömertlerdir. Allahü teâlânın Cehennemine koyacağını bildirdiği kimseler cimrilerdir" buyurunca, Eshâb-ı Kirâm (radıyallahü anhüm); "Cömert ve bahil kimdir?" diye suâl ettiler. Resûlullah efendimiz; "Cömert, malında bulunan Allahü teâlânın hakkında cömertlik edendir. Bahil, Allahü teâlânın hakkını men edendir ve Rabbine cimrilik edendir. Haramdan kazandığını isrâf ederek dağıtmak cömertlik değildir" buyurdular.

Tamah sahibi, ağzında kemik bulunan köpeğe benzer ki, bu köpek bir su üzerine varınca, suda görünen kendi şeklini başka bir köpek zanneder. Onun ağzındaki kemiği alacağım derken kendi ağzındaki kemiği de kaybeder!..