Vefât eden kimsenin bırakdığı malın kimlere verileceğini ve nasıl dağıtılacağını öğreten ilme, (İlm-i ferâiz) denir. Allahü teâlânın Kur'ân-ı kerimde, en açık ve en geniş bildirdiği şey, meyyitten kalan mirâsın nasıl dağıtılacağıdır. Burada yapılacak işlerin çoğu farz olarak emrolunduğu için, hepsine (Ferâiz ilmi) denilmiştir. Hadis-i şerifte, (Ferâiz ilmini öğrenmeğe çalışınız! Bu ilmi gençlere öğretiniz! Ferâiz ilmi, din bilgisinin yarısı demektir. Ümmetimin en önce unutacağı, bırakacağı şey, bu ilm olacaktır) buyuruldu.

Her Müslümân, ölüm hastalığında bir vasiyet yazmalıdır. Burada evlâdına, ahbâbına son nasihatini yapmalıdır. Kendinde hakkı bulunanlardan, helâllaşmelerini, alacaklarını, vereceklerini, borçlarının ödenmesini, iskât yapılmasını, hac borcu varsa, vekil gönderilmesini istemeli, cenâze hizmetindeki ve definden sonraki isteklerini bildirmelidir. Zevcesine olan (Mehr-i müeccel) borcunun ödenmesi için vasiyet etmesini unutmamalıdır. Bu isteklerinin ahkâm-ı islâmiyyeye uygun yapılması için, âdil iki şâhit yanında bir vasi seçmelidir. Hac yapılmasını vasiyet edince, bulunduğu şehirden gönderilir. Malı az ise, malının yetişeceği yerden gönderilir. Gazâ edilmesi için vasiyet edince, harp edenlere ve harb malzemesi için verilir. Ehl-i kitap kâfirlerin fakirlerine verilmek için vasiyet câizdir. Kilise yapmaları için vasiyet câiz değildir. Yalnız ev bırakan kimsenin, birinin evde oturmasını vasiyet etmesi câizdir. Ölünceye kadar evde oturur. Çocuklarından birine, fazla hizmet ettiği veyâ muhtaç olduğu için, bir şey hediye etmek câizdir. Bir kimse vasiyetini iptâl edebilir. Vasiyetini inkâr etmesi, iptâl olmaz. Vasi tayin etmeyenin babası küçük torunlarına vasi olur ise de, borç ödemek için bir şey satamaz. Vasi ve baba, yetimin malını ödünç veremezler.