İbrahim Şevki Efendi
İslam dini, insanların muaşeretine (birbiriyle görüşüp konuşmalarına, toplum hâlinde medeniyet üzere yaşamalarına) büyük bir önem vermiştir. Bunun çeşitli yönleri ve dereceleri vardır. Bunların bir kısmı şunlardır:
1) Herkese karşı tatlı dilli, güler yüzlü, açık kalbli olmak. Bir Müslüman daima güler yüzlü bulunur. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Şüphe yok ki, Allah yumuşak huylu, açık yüzlü kimseyi sever."
2) Herkesle güzel şekilde görüşmek, insanlara eziyet vermekten kaçınmak. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Müslüman odur ki, dilinden ve elinden Müslümanlar selamette bulunur.
3) İnsanların eziyetlerine katlanmak, kötülüğe karşı iyilik yapmak. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Sıddikların derecelerine geçmek istersen, senden ilgiyi kesene bağlan, senden esirgeyene sen ver, sana zulmedeni de bağışla."
4) Dargınlığa hemen son vermek. Müslümanlar arasında bir dargınlık olursa hemen barışırlar, birbirlerinden üç günden ziyade ayrı kalmazlar. Müslümanların gönüllerinde düşmanlık ve kin duyguları yaşamaz. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Üç günden ziyade kardeşine dargın kalmak bir Müslümana helal olmaz."
5) İnsanların kusurlarını araştırmamak ve yaymamak, aksine örtmeye çalışmak. Müslümanlar kimsenin kusurlarını araştırmazlar. Kimsenin ayıbını ve kusurunu araştırıp ortaya çıkarmaya ve göstermeye çalışmazlar. Buna aykırı hareket dinde yasaktır. Bir hadis-i şerifte buyruldu ki: "Bir kul bir kulun kusurunu örterse, Allahü teala da onu kıyamette örter. (günahlarını açığa vurmaz)."
6) Dostları arkalarından savunma. Bir Müslüman gerektiğinde dostlarını, din kardeşlerini arkalarından savunur. Onlar hakkındaki yanlış fikirleri düzeltmeye çalışır. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Bir kul kardeşine yardımda bulundukça, kendisine de Allah daima yardım eder."