Muhammed Sıddîk Keşmî
Mevlânâ Muhammed Sıddik Keşmi, İmâm-ı Rabbâni hazretlerinin ayrı ayrı kâğıtlara yazdığı "Mebde' ve Me'âd risâlesini 1610 (H.1019) senesinde toplayıp, kitap hâline getirdi.
İmam-ı Rabbâni hazretlerinin Mektubât'ında Muhammed Sıddik Keşmi'ye yazılmış mektublar vardır. Bunlardan birisinde özetle buyuruyor ki:
"Aşırı sevgi ve tâm bağlılıkla yazılmış olan güzel mektûbunuz geldi. Bundan dolayı, Allahü teâlâya hamd ve şükür olsun! Bu yolda olanları tanımak ve sevmek, Allahü teâlânın nimetlerinin en büyüklerindendir. Hangi mes'ûd kimseyi acaba bu nimetlerle şereflendirirler? Şeyh-ul-islâm Abdüllah-i Ensâri Hirevi buyuruyor ki: (Yâ Rabbi! Dostlarını öyle yaptın ki, onları tanıyan sana kavuşuyor ve sana kavuşmayan, onları tanımıyor!) Bu büyüklere düşmanlık etmek, sonsuz ölüme sürükleyen bir zehirdir. Onları incitmek, sonsuz felaketlere sebep olur. Allahü teâlâ bizi ve sizi bu belâya düşmekten korusun! Şeyh-ul-islâm yine buyurdu ki, (Yâ Rabbi! Her kimi felakete düşürmek istersen, onu bizim üzerimize atarsın)...
Allahü teâlânın size yeniden ihsân etmiş olduğu bu tevbeyi ve bu yola kavuşmayı büyük nimet biliniz! Bu yolda ilerlemek için Allahü teâlâya yalvarınız! Allahü teâlâ, doğru yolda olanlara ve Muhammed Mustafâ'nın izinde gidenlere selâmet versin!.."
"O ÖLÜM Kİ, ONA YAŞAMA DERİM"
Muhammed Sıddik hazretleri, 1640 (H.1050) senesinde vefât etti. Kabri, Delhi'de, hazret-i Hâce Bâki-billah hazretlerinin bulunduğu kabristandadır. Vefat etmeden önce buyurdu ki:
"O ölüm ki, ona yaşama derim, beyti meşhurdur. Gerçekten sonsuz hayat, ölüme bağlıdır. Ölüm, ebedi hayatın süsleyicisi, donatıcısıdır. Hayır, belki âb-ı hayâttır, yâni hayat bahşeden, hiç öldürmeyen sudur. Ölüm, dostluğun kuvvetlendiricisidir. Ölüm, mâsivâ binâsını ateşe vericidir. Ölüm, üzüntü perdelerinin yakıcısıdır. Ölüm, hakikâtin aynasıdır. Ölüm, görünmeyen güzelin yüzünden perdeyi kaldırıcıdır. Gönlümün, gelmesinden hoşlandığı, beklediği şey ölümdür. Dağınıklıkları toplayan ölümdür. Ölüm seveni sevdiğine kavuşturucudur. Resûlullah efendimiz; 'Ölüm, sevgiliyi sevgiliye kavuşturan bir köprüdür' buyurdu..."