İlim ehli, Müslümanlar arasında ameldeki ayrılığı (Amelde dört hak mezhebi) inkâr etmezler. Zirâ Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) bir hadis-i şeriflerinde "Ümmetimin âlimleri arasındaki ayrılık rahmettir" buyurdu.

Tasavvuf büyüklerinden birisine, ihtilâfları (farklı ictihâdları) rahmet olan âlimlerin kimler olduğu soruldu. O anda şöyle cevap verdi: "Onlar Allahü teâlânın kitabına sarılan, Resûl-i ekremin sünnet-i seniyyesine uymaya çok gayret eden, Eshâb-ı kirâmın yolunda giden âlimlerdir. Bunlar da hadis âlimleri, fıkıh âlimleri ve tasavvuf büyükleri olmak üzere üç kısma ayrılır. Hadis-i şerifler, Edille-i şer'iyyenin (dini hükümlerin çıkarıldığı dört kaynağın) ikincisidir. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerimde meâlen; "Peygamber size ne verdi ise, onu alın. Size neyi yasak etti ise, onu da almayın. (Yapma dediğini yapmayın.) Allahtan korkun, çünkü Allah, çok şiddetli azâb sahibidir" (Haşr-7) buyuruyor.

Hadis âlimleri, hadis-i şerif dinlemek, onları nakletmek, derlemek ve sahih olanını, sahih olmayandan ayırmakla uğraşırlar. Onlar dinin bekçileridirler. Fıkıh âlimlerine gelince; onların, hadis âlimlerine üstünlükleri vardır. Çünkü onlar, hadis-i şerifleri anlayıp, onlardan hüküm çıkarırlar. Dinin hükümlerini bildiren onlardır. Tasavvuf ehli ise, bu iki sınıf âlimlerin bildirdiklerine uyarlar. Bid'at işlemekten uzak dururlar. Sünnet-i seniyyeye bağlıdırlar. Onlar, fıkıh âlimlerinin icmâ' ettikleri husûslara uyarlar. Bağlı oldukları mezheb içindeki fıkıh âlimlerinin ihtilâf ettikleri hususlarda en güzel ve evlâ olanı alırlar. Te'villere ve nefse uymaktan doğan bid'atlere yapışmak onların yolu değildir. Sonra, tasavvuf âlimlerinin yüksek ilimleri ve şerefli hâlleri vardır. Onlar mu'âmelât bilgilerinden, kötü ve çirkin olan hâllerin neler olduğundan, şerefli makamlardan anlatırlar.

Tövbe, zühd, vera', sabır, rızâ, tevekkül, muhabbet, ümit ve korku, müşâhede, kanâat, doğruluk, ihlâs, şükür, zikir, tefekkür, murâkabe, ibret almak, Allahü teâlâdan korkmak, O'na ta'zim, günahlara pişmanlık, hayâ, fenâ, bekâ, nefsi tanımak, nefsle mücâdele, riyanın incelikleri, gizli şehvet, gizli şirk ve bunlardan kurtulmak, gibi husûslardan bahsederler...