Saçlı İbrâhim Efendi

Yemek ve içmekte israf olan yerleri bildirelim, iyice dinleyiniz: Acıkmadan yemek, isrâftır. Doyduktan sonra fazla yemek de isrâftır. Yalnız, misâfir utanmasın diye, ta'âm sâhibinin fazla yemesi ve orucu râhat tutmak için sahûrda fazla yemek isrâf değildir. Her istediğini yemek de isrâftır. Günde iki kere yemek ve her istediğini yemenin isrâf olması, doyduktan sonra veyâ hazım olmadan, acıkmadan tekrâr yemek isrâf olur demektir. Çünkü, gündüz ikinci olarak yemek, hele kısa günlerde ve çalışmayan kimseler için, çok kerre, tam acıkmadan yemek olur. Bir sofrada, her istediğini yemek de, doyduktan sonra yemek olur...
Sofrada yemek çeşitlerini lüzûm yok iken artırmak isrâftır. Fakat, bir yemekten usanıp her birinden biraz yiyerek ibâdet yapmak [meselâ oruç tutmak, helâl kazanmak için çalışmak veyâ Müslümân kardeşlerine yardım etmek gibi ibâdetler] için kuvvetlenmek düşüncesi ile veyâ sofrada misâfir bulundurmak niyyeti ile olursa, isrâf olmayacağı, (Hulâsa) kitâbında ve başka kitaplarda yazılıdır. Kitâbların sözü, yemek çeşitleri, yalnız bu iki sebeple artırılabilir demek değildir. Ziyân etmedikçe ve başka bozuk niyyet ile olmadıkça, lezzet ve zevk için artırmanın da câiz olduğunu, A'râf sûresinin otuzbirinci âyeti ve Mâide sûresinin doksanıncı âyeti göstermektedir.

İSRÂF VE TEKEBBÜR!..
Bu iki âyet-i kerimeye dayanarak, âlimlerimiz, her çeşit meyve yiyerek lezzet almaya câiz demişler ve Resûlullahın "sallallahü aleyhi ve sellem" çeşitli meyve yediğini haber vermişlerdir. Abdüllah ibni Abbâs "radıyallahü anhümâ" için buyurulan, (İstediğini ye, istediğini giyin! İnsanı yanlış yola götüren, isrâf ve tekebbürdür) hadis-i şerifi, (Buhâri)de yazılıdır...
Nefis yemekler yemek, kıymetli, yeni elbise giymek, yüksek, büyük binâlar yapmak ve dinin sâhibinin harâm etmediği dahâ bu gibi şeyler, helâlden kazanıldığı, kibir ve övünmek için olmadığı zamân isrâf değildir...