Şeyh Muhammed Hayat

Müctehid olmayanlar, dört mezhepten dilediğine uyar. Fakat, bir işi bir mezhebe göre yaparken, bu mezhebin, bu işin sahih olması için şart ettiği şeylerin hepsini yapması lazımdır. Bu şartlardan birini yapmazsa, bu işi sahih olmaz. Bir ibadeti veya bir işi yaparken, birkaç mezhebi Telfik etmek, yani bu işi bu mezheplerin birbirlerine uymayan sözlerine göre yapmak, dört mezhepten çıkmak ve beşinci bir mezhep meydana getirmek olur. Bu iş, karıştırmış olduğu mezheplerin hiçbirine göre sahih olmaz, batıl olur. Dini oyuncak yapmış olur.

Bunun için, (Havz-ı kebir)den az olan ve kulleteyn denilen miktardan az olmayan bir suyun içine necaset düşmüş, suyun rengi, kokusu veya tadı değişmemiş olup, bu su ile abdest alırken niyet etmez ise ve abdest uzuvlarını sıra ile yıkamaz ve ovmaz ve birbirleri ardı sıra çabuk yıkamazsa ve Besmele ile başlamazsa, bunun abdesti, dört mezhep imamlarının hiçbirine göre sahih olmaz. Buna sahih diyen, beşinci bir mezhep uydurmuş olur. Bir müctehidin dahi, dört mezhebin söz birliğine uymayan beşinci bir söz söylemesi caiz değildir. Bir ameli iki veya üç veya dört mezhebin birbirlerine uymayan sözlerine göre yapmak, bu mezheplerin icmâını bozar. Bu ameli bu mezheplerden hiçbirine göre sahih olmaz. Yani, "Telfik" caiz değildir. Bunun için, abdest alırken başının hepsini mesh etmeyen kimse, köpeğe değdikten sonra namaz kılarsa, bu namazı sahih olmaz. Böyle namaz, söz birliği ile batıldır.

Yukarıda yazılı kimse, başının hepsini mesh etmediği için, imam-ı Mâlik, köpeğe süründüğü için de imam-ı Şâfi'i, bunun abdesti ve namazı sahih olmaz dediler. Başka bir mezhebi taklit edebilmek için üç şart vardır:

Birinci şart, kendi mezhebine göre başladığı bir işi, başka mezhebe uyarak tamamlayamaz. Mesela Hanefi'ye göre aldığı abdest ile Şâfi'iye göre namaz kılamaz.

İkinci şart, taklit ettiği iki mezhep de, bu "Müleffak" işe batıl dememelidir. Abdest alırken, Şâfi'iye uyarak azalarını ovmaz ve Mâliki'ye uyarak nikâh ile alması caiz olan kadına dokunursa, bu abdest ile kıldığı namaz, bu iki mezhebe göre de sahih olmaz.

Üçüncü şart, mezheplerin kolaylıklarını toplamamalıdır.