Seyyid Alizâde Yakub Efendi

İnsanlardan ikram ve iyilik görünce, Allahü teâlâya şükretmelidir, insanlara dini, ilmi ve parası ile öğünmemelidir. İnsanların yalan ve gayrİmeşru işlerini görünce, onlar için Allahü teâlâdan mağfiret istemelidir. Zayıf ve güçsüzlere yakınlık göstermelidir. Fakirlerle oturmakla bereketlenilir. Evliyâya hürmet etmelidir. Zira bu saygı ve tazim, cenâb-ı Hakka duyulan saygı cinsindendir. Halktan bir menfaat ve zarar beklememelidir. Zira fayda ve zarar Allahü teâlâdandır. O dilemeyince hiçbir kimse ne zarar, ne de fayda verebilir. En yakını olsa da, Allahü teâlâ katında günah olan söz ve işte ona uymamalı, dediğini yapmamalıdır. Allahü teâlânın gazabı bulunan bir işte, kimsenin rızasını aramamalıdır. Allahü teâlânın gazabını kazanarak insanları razı etmeye uğraşmak demek, dil afetlerinden olan maskaralık, mukallidlik, alay etmek, söz taşımak, insanları güldürmek, dil ile saldırmak gibi işler yapmaktır. Günah işliyenlere buğzederek, Allahü teâlânın sevgisini kazanmayı istemelidir. Onlara kızarak Rabbinin rızasına kavuşmak, onlardan uzaklaşarak Allahü teâlâya yönelmeyi istemelidir. Onlara karşı kalbinde sevgi bulundurmamalıdır.

Mü'minlere karşı güzel huylu, güler yüzlü olmalıdır. Onlara; yumuşak, rıfk, lütuf, adalet, ihsan ve cömertlik üzere hareket etmelidir. Bakışlarıyla bile olsa, kimseyi korkutmamalıdır. Çünkü Müslümanı korkutmak haramdır.

Bir kimseye güvenip, onu arka tutarak, ben güçlüyüm dememelidir. Böyle yapanı, Allahü teâlâ zelil eder. Allahü teâlânın sevgisini, bütün insanların sevgisine tercih etmelidir. Hiç kimseyi, beğenmediği lakap ile çağırmamalıdır. Herkese ismi ile kibarca hitap etmelidir. Bir kimseyi beğenmediği bir lakapla çağırana, melekler lanet okur. Hiçbir Müslümanla münakaşa etmemelidir. Kimseyle kavga gürültü çıkarmamalıdır. Kavganın ve münakaşanın kefareti, iki rekat namazdır.

Silahını kimseye doğru çevirmemelidir. Çünkü silahı bir Müslümana çevirmek, onu korkutmak demektir. Şaka dahi olsa böyle yapmamalıdır. İzinsiz kimsenin malını almamalıdır. Çünkü haramdır.