Sultan Adülaziz’in Avrupa Seyahati

Şeyhülislam açıkladı:-Cihâd-ı fi Sebilillah (Allah rızası için Muharebe)ve Sefer-i Hümâyûn'lar (Padişâhın katıldığı Harpler)dışındaSadrâzam söz istedi:-Bu seyahat dahi Cihâd niyyetiyle yapılırsa; İnd'Alah(Allah katında)ve İnşâ'Allah, Cihad sayılır... Zira günümüzde diplomasi (siyâset) yoluyla; birçok zaferler kazanılmakta dır... dedi. Hariciye Nâzırı (Bakanı) da fikrini arzetti:-Rus Çarı,Fransızları iğfâle (kandırmaya) çalışır. Tâ ki birlikte, bize karşı cenk edeler... Efendimizden Paris'i teşrifleri Devletimizi büyük bir beliyyeden (Rus-Fransız ittifakından) kurtarabilir...Hükümdar, istişareyi kâfi buldu.-Seyahat tafsilatıyla, Sadâret Makamı meşgûl olalar...buyurdu..................21 Haziran 1867, Çarşamba...İstanbul, tarihi günlerden birini yaşamakta...Dolmabahçe Sarayı önünde, Sultâniye Yatı'na binen Osmanlı Padişâhı ve maiyyeti (yanındakiler) hareket ettiler.Anadolu ve Rumeli Hisarlarından atılan, 41 pâre Top'la selamlandılar. İkindiden çıkan bütün İstanbul halkı, kıyıları doldurmuştu. Güneş batıncaya ve 'Sultâniye' ufukta kayboluncaya kadar; yerlerinden ayrılmadılar...Padişâha, yakınları ve önemli Devlet Adamları, refâkat ediyorlardı: Veliahd Murad Efendi (V. Murad), Veliahd'ın kardeşi Şehzade Yusuf İzzeddin Efendi (Padişahın 10 yaşındaki oğlu), Hâce-i Sultâni Akşehir'li Hasan Fehmi Efendi, Hariciye Nazırı, Divan-ı Hümayun Baştercümanı, Başmabeyinci ve yardımcıları, Hariciye Teşrifatçısı, Koruma Görevlileri... Fransız Sefirinin de birlikte seyahatine izin verilmişti.Sultaniye Yatını 3 zırhlı takibediyordu. Ertesi sabah Çanakkale boğazı geçildi. Her iki kıyıdan 4 pare top atışıyla selamladılar. Boğaz dışında Fransız Donanması "Muhteşem Misafirlerini" bekliyorlardı. Sırayla Midilli, Sakız, Girit adaları geçildi. Bütün kıyıdakiler ve denizdekiler onları alkışlıyordu. Çünkü bu, Avrupa ziyaretine çıkan ilk ve son Osmanlı Hükümdarı Sultan Abdülaziz Han idi.25 Haziran'da Sicilya göründü. 29 Haziran'da Fransa'nın Toulon limanına gelindi. Sultan Abdülaziz Han ve maiyeti, burada gemiden indiler. "En büyük askeri tören" yapıldı. O tarihe kadar, ancak Barbaros Hayrettin Paşa bu kadar heyecanla karşılanmıştı. Öğle yemeklerini burada yedikten sonra trenle Marsilya'ya hareket ettiler. Oradan da Paris'e doğru yola çıktılar. 30 Haziran 1867 sabahı... Bütün Paris ayaktaydı. Sanki rüyaları gerçek oluyordu. Kırmızı Beyaz çiçekler ve Yeşil Defne dallarıyla süslü Kraliyet Treni, saat 11'de Lyon Garı' na girdi. Başta Fransa İmparatoru III. Napoléon olmak üzere bütün kordiplomatik temsilci ler oradaydı. İmparatorun heyecanı açıkça belli oluyordu. Abdülaziz Han vakarla, yavaş yavaş trenden indi. Napoléon koşarak yaklaştı. Bir zamanlar, kendisi gibi bir Fransa kralını esaretten kurtaran Osmanlıların bugünkü Sultanı nı kucaklamak istedi. Fakat Padişah sadece el sıkışmalarına müsaade etti.Kraliyet bandosu iki ülke marşlarını çalıyordu...Gara girebilen talihliler, Doğu'nun büyük temsilcisini çılgınca alkışlıyorlardı. Biraz sonra süslü ve açık "Saltanat Arabası" ve öteki arabalarla, uzun bir konvoy halinde "Tuilleries Sarayı"na hareket ettiler.Yol boyunca Parisliler, inanılmaz sevgi gösterilerinde bulunuyordu. Cezayir, Fas, Tunus, Libya ve bütün Afrika'dan da on binlerce Müslüman gelmişti. Halifeyi, bir kerecik olsun dünya gözüyle görebilmek için onca yol aşmışlardı. Abdülaziz Han, bilhassa bu din kardeşlerini gönülden selamlıyordu...Tuileries'de, "Sarayın ve Fransa'nın Ev Sahibesi" İmparatoriçe Egenie onları karşıladı. Abdülaziz Han ile tanıştılar...Bir masal kahramanı zannettiği, asil ve yiğit Padişahı hayranlıkla süzüyordu...Yemekten önce Osmanlılar, öğle namazını kılmak istediler. Müezzin-i Sultâni, Ezân-ı Muhammedi okudu. Herhalde bu sarayda ilk defa ezan okundu ve namaz kılındı. Avrupa sosyetesinin en seçkin Kontes ve Kontları, Amiral ve Generalleri, hayret dolu gözlerle, kılı nan bu seferi namazı seyretiler.Misafirler akşama doğru ikametlerine tahsis edilen Elysée Sarayına geçtiler.Ertesi gün Osmanlı Sultanı, dünyada yaşayan en büyük düşmanı ile tanıştırıldı. Rus Çarı II. Alexandr, çok merak ettiği Osmanlı Sultanını görebilmek için binlerce kilometre yoldan gelmişti. Sözde Paris Fuarını bahane etmişti. Abdülaziz Han asaleti, davranış ve konuşmasıyla Çarı da tesiri altına aldı. Alexandr bir ara:-"Devlet-i Aliyye" tarihteki en büyük devlettir...deyince, Padişah gayet sakin:-Büyüklük ancak Allahü Teâlâya mahsustur...diye onu susturdu.10 Temmuz'da "Cihan Hükümdarı" Paris'ten uğurlandı. Görülmemiş gösteriler arasında yola çıktılar. İmparatoriçe, Lyon Garına kadar uğurlamaya geldi. Abdülaziz Han onu İstanbul'a davet etti. Eugenie, memnuniyetle kabul ettiğini arzetti.Trenle Boulogne limanına ulaştırıldı. Sultaniye Yatı, daha önceden buraya gelmişti. Yata binerek, İngiltere'ye geçmek üzere Manş denizine açıldılar. İngiliz donanmasına ait gemiler de refakat ettiler. Dover'de karaya ayak bastıklarında, bura da kendilerini Veliahd Galler Prensi ve müstakbel Kral VII. Edward karşıladı. Buradan trenle Londra'ya geldiler ve ikametlerine tahsis edilen Buckingham sarayına geçtiler.Kraliçe Victoria da Fransızlardan geri kalmamak için elinden geleni yapıyordu. Aslında İngilizler de, Fransızlar da kendi menfaatlerinin peşindeydiler. Çünkü zengin Müslüman memleketleri işgal etmişlerdi. Müstemlekelerinde yaşayan Müslümanlara hoş görünmek için bu ziyaret işlerine yarayacaktı. Halifenin kendi ülkelerini ziyareti, Cezayir ve Hind Müslümanlarını pek mesud edecekti.Sultan Abdülaziz Han, Londra'da 11 gün kaldılar. Büyük ilgi ve yakınlık gördüler. Kendisi gemiciliğe meraklıydı. İleri seviyedeki İngiliz tersanelerini gezdi. Donanma tatbikatı nı takip etti. Avam Kamarası müzakerelerinde bulundu.24 Temmuz 1867'de Kraliçe Victoria, şanlı misafirlerini, şanlı bir merasimle bizzat uğurladı. Gözleri, büyük bir zafer kazanmış gibi ışıklıydı!..Yine İngiliz Donanmasının refakatinde kıta Avrupa'sına çıktılar; 24 Temmuz'da Belçika'nın başkenti Brüksel'e vardılar. Kral, şereflerine büyük bir ziyafet tertiplemişti. Sultanın hürmetine, ziyafette hiç kimse içki içmedi. Biraz daha kalınması için yapılan bütün ısrarlara rağmen, Osmanlı hükümdarı ertesi gün Alman topraklarına, Prusya'nın Koblenz şehrine geçti. Kral Wilhelm ve Kraliçe, Osmanlı heyetini hararetle karşıladılar. 460 kilometre uzaktaki başkent Berlin'den, sırf bu karşılama töreni için gelmişlerdi.Bütün Avrupa krallarının tanışma şerefine eriştiği Sultan ile, Prusya'nın itibarı için buluşmaları şarttı. Daha Paris'te iken, Abdülaziz Han'ı Berlin'e davet etmişlerdi. Fakat program değiştirilmemişti. 28 Temmuz 1867...Padişah hazretleri Viyana'ya ayak bastılar. Müslümanları buraya sokmamak için çarpışan haçlılar, şimdi Padişahı karşılamak için yarış halindey diler. En başlarında Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Josef!.. Silahla fethedile meyen Viyana, Osmanlı efendiliği ile fethediliyordu. Ayrılırlarken, yer yerinden oynuyordu. 31 Temmuz sabahı, Macaristan'ın başkenti Budapeşte'ye vardılar. Bu eski Osmanlı topraklarında 1 gün kaldılar. Macaristan ileri gelenlerinin hepsi, eski Sultanları gibi el etek öptüler. Güzel günlerin tekrar gelmesi için dua ettiklerini ağlayarak arz ettiler.3 Ağustos 1867 günü hudutta, Sadrazam ve Serasker kendilerini karşıladılar:-Hoş geldiniz Efendimiz...dediler. Padişah da:-Vatanımızı özlemişiz...diye karşılık verdi. Viyana'dan sonra Tuna nehri küçük gemilerle aşılmıştı. Önce Vidin, sonra Rusçuk! Oradan da trenle Varna limanına ulaştılar ve burada kendilerini bekleyen Sultaniye yatına bindiler. Sultaniye, Fransa'dan sonra buraya dönmüştü.7 Ağustos 1867...Avrupa devletlerine ve milletlerine, Osmanlı'nın şeref ve itibarını, efendilik ve civan mertliğini, ahlak ve haysiyetini gösteren Osmanlı Hükümdarı ve müstakbel Padişahları, İstanbul'a avdet ettiler. Dolmabahçe'ye yaklaşırken 47 pare top atışıyla selamlandılar. Çünkü seyahatleri 47 gün sürmüştü. Sultan Abdülaziz Han gemiden inerken şunları söyledi:-Ecdad at sırtında ve fütuhat gayesiyle giderdi...Bizler ise şimdi, trenle, vapurla ve ancak Siyaset için gidebiliyoruz!...