İlim öğrenmek isteyen kişi, tahsile başladığı zaman niyet etmesi lâzımdır. Zira niyet, bütün her şeyi yaparken esastır. Resûlullah efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) bir hadis-i şerifte; "Ameller niyetlere göredir. Herkesin niyet ettiği ne ise, eline geçecek olan odur. Kimin hicreti Allah ve Resûlü için ise, onun hicreti Allah ve Resûlü içindir. Kimin de hicreti dünyâ menfaati veya evleneceği kadın ise, onun hicreti de onlar içindir" buyuruyor.

Yine diğer bir hadis-i şerifte, Resûl-i ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem); "Çok işler vardır ki, dünyâya âit işler olarak görünür. Fakat güzel niyet ile bunlar âhiret işlerinden olurlar. Çok işler de vardır ki, âhirete âit işler olarak görünür. Fakat niyetteki kötülük sebebiyle bunlar dünyâ işlerinden olurlar" buyurdu.

Talebenin ilim öğrenmekten gayesi; Allahü teâlânın rızâsını kazanmak, Cenneti elde etmek, önce kendi cahilliğinden kurtulmak, sonra diğer câhillerin bilgisizliğini gidermek, onların kültürlü olmalarını sağlamak ve İslâm dinini yaşatmak olmalıdır. İslâmın bilgilerini öğrenmek sûretiyle Allahü teâlâya kavuşulur. Bilgisiz olan birisinin zühd ve takvâ sahibi olması mümkün değildir. Talebe, ilim tahsili ile Allahü teâlânın verdiği akıl nimetine, beden sıhhati nimetine karşı şükretmeye niyet etmelidir. Talebe ilim öğrenirken; ilminden dolayı insanların kendisine yönelmelerini ve değer vermelerini, mevki sahibi olmayı düşünmemelidir. İmâm Hammâd bin İbrâhim es-Saffâr el-Ensâri, talebesi İmâm-ı a'zam Ebû Hanife'ye ilim öğrenmenin maksadı hakkında şöyle buyurmuştur:

"Cenneti kazanmak için ilim öğrenen, doğru yolda kurtuluşa erer. Halkın nazarında değer kazanmak için tahsil görenlere ise, çok yazıklar olsun."

Talebe, ilmi, büyük bir gayret sarf ederek öğrenmelidir. Öğrendiği bilgileri sâdece fâni ve değeri az olan dünyâ gayeleri için kullanmamalıdır. Talebe, ilimden başka arzulanmayacak şeyleri arzu etmekle, kendini küçültmemeli, ilmi ve ilim adamlarını küçültecek söz ve davranışlardan sakınmalı, alçak gönüllü olmalıdır.