Tamah Ve Cimrilikten Sakınmak Lâzımdır

Hiçbir kıymeti olmayan dünyalık şeylere karşı haris olmaktan, yani başkasının elinde olan malda gözü olmaktan sakınmalıdır. Tamah ve buhlden de (cimrilikten de) sakınmak lâzımdır. Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem); “Dikkat ediniz! Allahü teâlânın Cennetine koymayı vadettiği ve benim de kefil olduğum kimseler cömertlerdir. Allahü teâlânın Cehennemine koyacağını bildirdiği kimseler cimrilerdir” buyurunca, Eshâb-ı kirâm (radıyallahu anhüm); “Cömert ve bahîl kimdir?” diye suâl ettiler. Resûlullah efendimiz; “Cömert, malında bulunan Allahü teâlânın hakkında cömertlik edendir. Bahîl, Allahü teâlânın hakkını menedendir ve Rabbine cimrilik edendir. Haramdan kazandığını isrâf ederek dağıtmak cömertlik değildir” buyurdular.

Tamah sahibi, ağzında kemik bulunan köpeğe benzer ki, bu köpek bir su üzerine varınca, suda görünen kendi şeklini başka bir köpek zanneder. Onun ağzındaki kemiği alacağım derken kendi ağzındaki kemiği de kaybeder.

Hazreti Âdem (aleyhisselâm) bir kimse gördü. “Sen kimsin?” dedi. “Ben akılım” dedi. Hazreti Âdem; “Makamın nerdedir?” dedi. “Makamım dimağdır” dedi. Sonra güzel bir kimse daha gördü. “Sen kimsin?” dedi. “Ben hayâyım” dedi. Hazreti Âdem; “Makamın nerdedir?” dedi. “Makamım gözdür” dedi. Sonra pis suratlı bir kimse daha gördü. “Sen kimsin?” dedi. “Ben İblîsin oğluyum” dedi. Hazreti Âdem; “Makamın nerdedir?” dedi. “Makamım dimağdır” dedi. Âdem (aleyhisselâm); “Dimağ aklın makamıdır” dedi. “Ben varınca akıl çıkar” dedi. Sonra bir kimse daha gördü. “Sen kimsin?” dedi. “Ben hışım’ım” dedi. “Makamın nerdedir?” dedi. “Makamım gözdür” dedi. Âdem (aleyhisselâm); “Göz hayânın makamıdır” dedi. “Ben varınca o çıkar” dedi. Bir kimse gazaba gelse, şeytan beynine, hışım gözüne girer, Allah korusun belki selâmet bulmaz.