Şafiî Fıkıh âlimi Muhammed El-eşhâr
"KENDİNİ YÜKSEK GÖRME!"Zamanının âlimlerinden akli ve nakli ilimleri tahsil eden Muhammed el-Eşhâr, ilk önce babasından ilim öğrendi. Mekke'ye gidip, İbn-i Hacer el-Heytemi, Allâme İbn-i Ziyâd gibi zâtlardan da ilim tahsil etti. Hocalarından ve zamanının diğer âlimlerinden ilim öğretme husûsunda icâzet aldı...
Muhammed el-Eşhâr hazretlerinin hikmetli sözleri çoktur. Buyurdu ki:
"Eğer imânın kâmil olmasını istersen, kendini Müslümanlardan yüksek görme! Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdular ki: (Bir kişi imânının kemâlini isterse, kendine insaf versin [Ya'ni tevâzu üzere hareket eylesin] ve fakir olduğu hâlde sadaka versin! Bu iki huy, imânı kâmil derecesine yükseltir.)"
Tevhid, "Eşhedü en lâ ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühü" demektir. Ma'nâsı şudur: "Hak teâlâ hazretleri birdir, şeriki ve benzeri yoktur ve Muhammed aleyhisselâm, sevgili kulu ve hak peygamberidir." Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu ki:
"Bir kimse, Kelime-i tevhidi dese, Hak teâlâ hazretleri ile o kelime arasından perdeler kalkar ve kelime, doğrudan doğruya Allahü teâlâ hazretlerine gider. Allahü teâlâ buyuruyor ki: (Ey kelime, dur!) Kelime der ki: [Beni söyleyen kulu affetmeyince duramam!] Hak teâlâ hazretleri, o zaman buyurur ki: (İzzetim, celâlim, kudretim, kemâlim hakkı için beni zikreden kulumu affettim.)"
Bu kelime-i tevhidi söyleyen kulu kıyâmet gününde melekler ziyâret ederler. Hak teâlâ hazretleri Mûsâ aleyhisselâma meâlen; "Yâ Mûsâ, kıyâmet gününde meleklerin seni ziyâret etmesini istersen, Kelime-i tevhidi çok söyle" buyurdu.
"RÜYAMDA RÜKN-İ YEMÂNÎ YIKILDI"
Bu mübarek zat, ömrünün sonuna doğru hastalandı. Buna rağmen, Fakih Ahmed bin Muhammed Ebû Câbir, onun yanında uzun süre kalıp istifâde etti. Birçok faydalı husûsları yazdı...
Nûr-üs-Sâfir adlı eserin müellifi anlatır:
"Evliyânın büyüklerinden Muhammed el-Bekri, Muhammed el-Eşhâr'ın vefâtından önce bana geldi ve; [Bu gece rüyâmda Kâbe-i muazzamanın (Rükn-i yemâni) köşesinin yıkıldığını gördüm] dedi. Ertesi gün Muhammed el-Eşhâr vefât etti."