Allahtan Gelene Rızâ Göster

Süfyân bin Uyeyne'ye; "Sen, Kur'ân-ı kerimden her bilgiyi çıkardın. Mürüvvet ile ilgili bir âyet-i kerime okur musun?" denildi. O da, meâlen; "Affa sarıl, iyiliği emret, câhillerden yüz çevir" (A'râf-199) âyet-i kerimesini okudu. Bu âyet-i kerimede mürüvvet; güzel âdâb ve ahlâk, Allahtan gelene rızâ göstermek, başkasını affetmek, nefse, iki dünyânın iyiliğine vesile olan iyiliği emretmek, câhillerden yüz çevirmek emredilmektedir. Kur'ân-ı kerimde, kötülüğe, iyilik ile karşılık vermek, iyiliğe iyilik ile mukâbele etmek, orta yolu tutmak işlerinde ve tedbiri iyi yapmak hakkında, mürüvvet ile alâkalı pekçok âyet-i kerime vardır.
Esmâi dedi ki: Âlimlerden birisine mürüvvetin ne olduğu sorulduğunda; "Mürüvvet; açık bir kapı, kaldırılmış bir perde, ortaya konulmuş bir yemek, kabûl edilmiş bir sözdür" dedi.
Muhammed bin Harb el-Hilâli'ye sorulduğunda: "Mürüvvet; ıslâh etmek, yemek yedirmek, iyi kimselerle oturup kalkmak, aklın kabul edeceği şeyleri haber vermektir" diye cevap verdi.
Mis'ar bin Kedâm da "Mürüvvet; dinde âlim olmak, ana-babaya iyilik etmek, güneş doğuncaya kadar mescidde kalmaktır" dedi.
Ev sahibinin mürüvveti; misâfirine ikram etmesi, bizzat kendisi hizmet etmesi, onun hizmetini başkasına bırakmaması, ona güleryüz göstermesi, yakınlığı temin etmek için, güzel ve tatlı sözler ile konuşmasıdır.
Abdullah bin Ahmed, başkasına yedirmek hakkında: "En büyük mürüvvet; başkasına yedirmek, iyi ve asil kimselerle beraber bulunmaktır. Ebû Muhammed Feyyaz, hiç yalnız yemezdi. Mutlaka birisini çağırır, beraber yerlerdi" buyurdu.
"Yiyecek, bedenleri ayakta tutar. O, hayâtın maddesidir. Her zaman, yiyeceğin temiz, iyi pişmiş, rengi ve kokusu güzel ve hazmı kolay olmalıdır. Hediye, Resûlullah Efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) sünneti seniyyesi, sultanların âdeti ve sevgisinin anahtarıdır. Hediye vermek, insanların gönüllerini kazandırır. Dostların birbiri ile hediyeleşmesi, iyilik ve lütuf, sultanın hediyesi ise şereftir."