Hanefî Fıkıh âlimi Yahyâ Bin Eksem
Yahyâ bin Eksem, Me'mûn zamanında mahkeme reisliği yapıyordu. Ona birisi gelip; "Allahü teâlâ kâdımıza iyilikler verip, hâlini iyi eylesin. Bana yemek yemede ölçüm ne olsun, söyler misin?" dedi. Yahyâ bin Eksem; "Açlık ile tokluk arasında yiyeceksin" dedi. O kimse tekrâr; "Gülmede ölçü ne olacak?" deyince; "Yüzünde açıklık olacak, fakat sesini yükseltmeyeceksin" cevâbını verdi. "Ağlama hakkında ne dersin?" diye sorunca; "Allahü teâlânın korkusundan ağladığını kimseye söyleme!" cevâbını verdi. "Amellerimi gizleme husûsunda ne söylersin?" deyince; "Gücünün yettiği kadar gizle" diye cevap verdi. "Amelimden ne kadar göstereyim?" deyince de; "Sâlih kimselerin sana uyacağı, insanların sana itimâd edebileceği kadar" cevâbını verdi. Bu suâlleri soran şahıs, aldığı cevaplardan çok memnun oldu.
Yahyâ bin Eksem buyurdu ki:
"Koğucunun zararı, sihirbazın zararından daha çoktur. Koğucu az bir zaman içerisinde öyle zararlar yapar ki, sihirbaz onu bir ayda yapamaz."
"SENİ MAĞFİRET ETTİM..."
Yahyâ bin Eksem vefât ettikten sonra, kendisini sevenlerden Ebû Abdullah Hüseyin isminde bir zât rüyâda görüp; "Allahü teâlâ sana ne muâmele eyledi?" diye sordu. Cevâbında; "Allahü teâlâ bana; 'Yâ Yahyâ! Sen dünyâda, benim için şu, şu amelleri yapmıştın, değil mi?' buyurdu. Ben de; 'Yâ Rabbi! Ben yaptığım amellere değil, bana rivâyet edilen bir kudsi hadise itimâd edip ümitlendim' dedim. Allahü teâlâ; 'O hadis-i kudsi nedir?' buyurdu. Ben de; 'Bana Muammer, İmâm-ı Zühri'den, o dahi Urve'den, o dahi hazret-i Âişe-i Sıddika'dan, o dahi hazret-i Peygamber efendimizden, o dahi hazret-i Cebrâil'den o dahi Allahü teâlâdan haber verdiler. Allahü teâlâ; (Ben azimüşşân, İslâmda ağaran saç ve sakala azâb etmekten hayâ ederim) buyurdu dedim.' Allahü teâlâ hazretleri, o zaman; 'Sen ve Muammer ve İmâm-ı Zühri ve Urve ve Âişe ve Muhammed aleyhisselâm ve Cebrâil sâdıksınız. Ben azimüşşân dahi seni mağfiret ettim' buyurdu..."