Hüsâmeddîn-i Râzî
Cenâze namâzı ve gasli ve techizi, tekfini, defni, farz-ı kifâyedir. Bir kısım Müslümanlar bu farzı ifa ederlerse, diğerlerinden sakıt olur. Techiz, tekfin ve namâzı çabuk yapmak mendûbdur. Fakat, cenâze namâzını çabuk kılmak için, sünnetin terk edileceğini hiçbir âlim bildirmemiştir. Bunun için, cenâze namâzı kılınacağı zaman, câmilerde tesbihleri terk etmemelidir. Cenâze namâzını acele kılmak vâcip olduğu için tesbihleri terk ediyoruz diyenler yanılıyorlar. Cenâze namâzını acele kılmak vâcip değildir, müstehabdır. Cenâze namâzını, cemâat çok olsun diyerek bekletmek mekrûh olduğu hâlde, cemâat çok olmak için, cenâzeyi sâatlerce bekletip, sonra acele etmek vâcib diyerek, Âyetel kürsiyi ve namâz tesbihlerini terk etmek pek yanlıştır. Bu yanlış âdeti ortadan kaldırarak, cenâze olunca da Âyetel kürsiyi ve tesbihleri okuyan müezzin efendilere müjdeler olsun...
Kırkıncı gün burnu düşmesi, elliüç üncü gecesi çürümeye başlaması ve bu gecelerde mevlid okutmalı gibi sözler doğru değildir. Ölülere Kur'ân-ı kerim okumak, sadaka vermek, duâ etmek gibi yardımları yapmak için, elliüçüncü gecesini beklememeli, birinci günü yaparak, imdâdına bir ân önce yetişmelidir. Bu yardımları, yedinci, kırkıncı, elliüçüncü gecelere bırakmak, boğulmak üzere olan birine, biraz bekle yardıma birkaç gün sonra geleceğim, demeye benzer.
Meyyiti câmi içine koyup namâzını kılmak Hanefi ve Mâliki mezheblerinde harâmdır. Cenâze dışarıda, cemâatin bir kısmı câmide olursa, mekrûh olmaz diyenler varsa da, böyle de kılmak harâm olur. Cemâat de dışarıda kılmalıdır. Çünkü, câmiler beş vakit namâz kılmak için ve buna bağlı olan sünnet ve nâfile [ve kazâ] namâzları kılmak için ve okumak, vaaz, ders için yapılmıştır. Yağmur, fırtına ve hastalık gibi özürlerle, cenâze namâzı câmide kılınabilir. Fakat, cenâze câmiye sokulamaz...
"HASTALIĞIN NEDİR?"
Anasız ve babasız esir alınan çocuk veyâ anası, babası ile alınıp da ana, babasından biri İslâma gelen veya akıllı, yani yedi yaşında olarak kendi imâna gelen çocuk ölünce, namâzı kılınır. Bir kâfirin imâna gelmesi için, Kelime-i şehâdeti tâm söylemesi ve imânın altı şartını [ya'ni Âmentü...yü] işitince inanması lâzımdır...
Hüsâmeddin-i Râzi hazretleri, ömrünün sonlarında hastalanmıştı. Bir doktor geldi ve; "Hastalığın nedir?" dedi. "Vücûd gidince, hastalık da gider" buyurdu.