İnsanlardan Gelen Sıkıntılara Sabret
Her zaman şu hususlara riâyet et: Evini temiz tut! Gıybeti terk et! Âhiret işlerine sarıl! Dâima Allahü teâlâyı an, O'nu hatırından çıkarma! Bunlardan sonra şunları yap: Senden ayrılacak olan şeyden, o senden ayrılmadan önce, sen ondan ayrıl. Sana lâzım olacak şeye, o şey sana lâzım olmadan önce, sen o şeye sahip ol! Takvâya sarıl! Her şeyi Allah için yap!
Bütün hayırlar şu beş şeydedir: 1- Allah için sevmek. 2- Allahü teâlâya kulluk vazifelerini samimi ve doğru olarak yapmak. 3- Allahü teâlânın emirlerine uymak. 4- Allahü teâlânın yasak ettiği şeylerden sakınmak. 5- Allahü teâlâdan uzaklaştıracak işleri bırakıp, O'nun rızâsını kazandıracak işleri yapmak.
Bunlardan sonra şu beş şeyi yapmalıdır 1- Allahü teâlânın sevdiğini sevmek. 2- Allahü teâlânın buğzettiğine buğzetmek. 3- Allah için sabretmek. 4- Allahü teâlânın hükmüne rızâ göstermek. 5- Her işini Allahü teâlâya havale etmek. Allahü teâlânın dilediği ve takdir ettiğini güzel görmek.
Şu hasletleri kendinde bulundur: Ahlâkını iyi yap. Vakitlerinin kıymetini bil. Kaçırdığın şeye üzülme. Gelenden memnun ol. Allahü teâlânın bütün mahlûkâtına karşı şefkatli ol.
İnsanlarla arkadaşlık ederken şunlara riâyet et: Onlardan gelen eziyet ve sıkıntılara sabret. Fakat sen onlara katiyen eziyet etme. İyi olsun, kötü olsun, herkese iyilik yap. Onlara adâletle muâmele et. Onlara Allah için nasihatte bulun.
İnsanlara karşı kendinde şu vasıfları bulundur: 1- İnsanların arasında selâmı yay. 2- Onlardan aç olanları doyur. 3- Onlara karşı yumuşak konuş. 4- Herkese güler yüz göster. 5- İnsanlarla münâkaşa ve münâzara yapma!
İnsanlar arasında şunlara da riâyet et: 1- Onlara düşmanlık yapma. 2-Onlarla münâkaşa yapma. 3- Onlar arasında lüzumsuz konuşma. 4- Onların kusur ve eksiklerini ortaya koyma!
Yine insanlara karşı dikkat edilecek hususlardan bazıları da şunlardır: Kişinin kendisini, insanların en aşağısından bile daha üstün, görmemesi gerekir. Çünkü kişi, Allahü teâlâ katında durumunun ne olacağını bilemez. Hiç kimseyi küçümsememeli, hiç kimse ile alay etmemelidir. Çünkü Allahü teâlâ, insanı en güzel şekilde yaratmıştır.