Şehkubâd Şirvânî

Tasavvuf yolunun esâsı, devamlı Allahü teâlâyı zikir etmek, hatırlamaktır. Kur'ân-ı kerimde meâlen; "Allahü teâlâyı her hâlinizle çok anın ki, (dünyâ ve âhiret saadetine kavuşup azâbdan) kurtulabilesiniz" buyurulmaktadır (Cum'a-10). Allahü teâlâ, âyet-i kerimede kurtuluşu, çok zikre bağlı kılmıştır. Yani kişinin, istenmeyen kötü hâllerden kurtulup muradına kavuşması, çok zikre bağlıdır. Mu'âz bin Cebel'in (radıyallahü anh) rivâyet ettiği hadis-i şerifte, Resûl-i ekrem (sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem); "Cennet ehli, dünyâda zikretmeden geçirdikleri zamanları için pişman olurlar" buyurmuştur.

Fudayl bin Iyâd hazretleri de şöyle buyurdu: "Allahü teâlâyı zikreden, zikir ile ni'metlenir, sevâb kazanır, günahtan kurtulur."

Bir mürşid-i kâmile talebe olmak isteyen kimse, dinin emir ve yasaklarına uymak ve tasavvuf yolunun edeblerine riâyet etmek sûretiyle, mürşid-i kâmilin işâret buyurduğu şekilde ibâdet ve tâatle meşgûl olunca, hem nefsini ıslâha, hem de ilâhi ma'rifetlere kavuşur. "Nefsini tanıyan, Rabbini tanır" hadis-i şerifi gereğince, cehâletten uzaklaşır, irfan derecelerine ve Rabbine yakınlık makamına kavuşur ve evliyânın büyüklerinden olur.

Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerimde meâlen; "Onlar geceden pek az (bir zaman) uyurlardı" buyurmaktadır (Zâriyât-17). Yani takvâ sahipleri, Cennetteki köşklerde zevk ve safa içinde olacaklardır. Çünkü dünyâda iken gayet az uyurlardı. Yine Kur'ân-ı kerimde meâlen; "(Onlar, o kimselerdir ki, geceleyin namaz kılmak için) yataklarından kalkarlar. Rablerine, azâbından korkarak ve rahmetinden ümidvâr olarak duâ ederler. Kendilerine verdiğimiz rızıklardan da hayır yollarına harcarlar" buyuruluyor (Secde-16). Yani âşıklar ve Hak ehlinin, Allahü teâlânın aşk ve muhabbeti ile geceleyin yatmak akıllarına gelmez. Allahü teâlâya ibâdet, tâat, zikir ve tesbihe devam ederler. Bir şiirde şöyle denilmektedir "Allah âşıkları, Allahü teâlânın muhabbeti ile öyle bir ilâhi zevke dalmışlardır ki, uyku gözlerine haram olup, uyku nedir bilmezler."