Şeyh Mahmud Efendi

Kerâmet haktır. Kerâmet, şirkten kaçıp kurtulmak, marifete kavuşmak, kendini yok bilmektir. Kerâmet ile istidrâcı birbiri ile karıştırmamalıdır. Kerâmet ve keşf sahibi olmayı istemek, Allahdan başkasını sevmek demektir. Kerâmet, kurb ve marifet demektir. Kerâmetin çok olması, tasavvuf yolunda yükselirken pek ileri gitmek ve inerken, inişinin az olmasındandır. Kerâmet, yakini kuvvetlendirmek içindir. Yakin ihsân olunmuş velinin kerâmete ihtiyacı yoktur. Kalbin zikre alışması yanında, kerâmetin hiç kıymeti yoktur. Evliyânın keşfinde hatâ olabilir. Keşfin yeri kalbdir. Sahih olan keşifler, hayâl değildir. İlhâm ile kalbde hâsıl olur. Hayâl karışmış olan keşiflere güvenilmez. Evliyânın keşfi, İslâmiyete uygun olursa, ona güvenilir. Böyle değilse güvenilmez. Evliyânın keşifleri, ilhâmları, başkaları için hüccet, senet olamaz. Fakat müctehidin sözü, onun mezhebinde olanlar için hüccettir. Keşif ve kerâmet sahibi olmak, derecenin yüksek olmasını bildirmez. Keşifler, tecelliler, tasavvuf yolunun yolcularında hâsıl olur. O yolun sonunda olanlar, hayrette ve ibâdettedirler.

Evliyânın önüne, boynu bükük gelmelidir ki, fayda elde edilebilsin. Evliyânın elbisesini edep ve saygı ile giyince, çok fayda hâsıl olabilir. Allahü teâlâ, evliyâsını büyük günah işlemekten korur. Evliyâdan birkaçı, uzak yerlerde görülmüştür. Bu görünüş, ruhlarının, kendi bedenlerinin şeklinde görünmesidir. Evliyâ, küçük günahtan korunmuş değildirler. Fakat, hemen gafletten uyandırılıp tövbe eder ve iyi işler yaparak, affedilirler. Evliyâ, insanları hem İslâmiyetin açık emirlerine, hem de ince, gizli bilgilerine çağırırlar. Evliyânın bir kısmı, sebepler âlemine inmemiştir. Bunların Peygamberlik üstünlüklerinden haberleri yoktur. İnsanlara faydalı olmazlar. Feyz veremezler. Evliyânın çoğunda, vilâyetin üstünlükleri vardır. Kutublar, evtâd ve ebdâl böyledir. Bunların gençleri yetiştirebilmeleri, Hazret-i Ali'nin "radıyallahü anh" yardımı ile olur...