Kaza Ederken Tertibe Riayet Etmek Farzdır
Şemsüddin İbn-i Kudame hazretleri Hanbeli fıkıh âlimidir. 597'de (m. 1200) Şam'da doğdu. Orada ve Medine'de fıkıh ilmi tahsil ederek pek çok âlimden icazet aldı. 682 (m. 1283)'de vefat etti. Buyurdu ki:
Şemsüddin İbn-i Kudame hazretleri Hanbeli fıkıh âlimidir. 597'de (m. 1200) Şam'da doğdu. Orada ve Medine'de fıkıh ilmi tahsil ederek pek çok âlimden icazet aldı. 682 (m. 1283)'de vefat etti. Buyurdu ki:
Baba Nimetullah Mahmud hazretleri Nakşibendi ariflerinden ve ulemanın büyüklerinden bir zat olup Nahcıvan'da doğdu. Maddi ve manevi tahsilini tamamladıktan sonra Anadolu'ya gelerek Akşehir'de yerleşti ve burada çok talebe yetiştirdi. 902 (m. 1496)'da orada vefat etti. Sohbetlerinde buyurdu ki:
Abdullah ibn-i Lehia hazretleri tebe-i tâbiinin hadis ve fıkıh âlimlerindendir. 97 (716)'da Kahire'de doğdu. Tabiinden yetmişten fazla âlimle görüşüp ilim tahsil etti. Kendisinden Süfyân-ı-Sevri, Abdullah bin Mübarek, Evzâi gibi âlimler hadis rivayet ettiler. Halife Mansur tarafından Mısır kadılığına tayin edildi 174 (790)'da Kahire'de vefat etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:
Ahmed Fahri Efendi, Celveti şeyhlerindendir. Tekirdağ'da Şarköy'de doğdu. Keşan'da Süleyman Zati Efendi'nin oğlu Hüseyin Şahin Efendi'ye intisab etti ve sülûkunu tamamlayarak hilâfet aldı. Sonra İstanbul'a gelerek Kasımpaşa'da Ali Efendi Dergâhında talebe yetiştirdi. 1214 (m. 1799)'da vefat etti. Sohbetlerinde buyurdu ki:
Cemâleddin İbn-i Mâlik Ceyyâni hazretleri kıraat âlimidir. 600'de (m. 1204) Endülüs'te (İspanya) Kurtuba (Cordoba) civarındaki Ceyyân'da (Jaen) doğdu. Zamanın meşhur âlimlerinden kıraat ve nahiv ilmi tahsil etti. Buraya İspanyolların saldırmaları üzerine Şam'a göç etti. Endülüs'ten gelen âlimler gibi Mâliki iken Şafii mezhebine geçen İbn-i Mâlik, 672'de (m. 1274) Şam'da vefat etti. Şöyle buyurdu:
Muhammed ibn-i Manzur Rüveyfi hazretleri Şafii fıkıh âlimidir. 630 (m. 1232)'de Kahire'de doğdu. Zamanın büyük âlimlerinden fıkıh ve nahiv ilmi öğrendi. Tahsilini tamamladıktan sonra Kahire'de Divân-ı İnşâ'da vazife yaptı. 711 (m. 1311)'de Kahire'de vefat etti. Şöyle buyurdu:
Ebü'l-Abbâs-ı Mürsi hazretleri Mâliki mezhebi fıkıh âlimlerinin ve evliyânın büyüklerindendir. Endülüs'te (İspanya) Mürsiyye (Murcia) şehrinde 616 (m. 1219) senesinde doğdu. 686 (m. 1287) senesinde Mısır'da İskenderiyye'de vefât etti. Ebü'l-Hasen-i Şâzili hazretlerinin yetiştirdiği evliyânın en büyüklerindendir. Onun vefâtından sonra halifesi oldu. Kendisi de; Tâcüddin-i İskenderi, İmâm-ı Busayri ve Abdullah-i İsfehâni gibi meşhûr evliyâyı yetiştirdi.
Aksaraylı Ali Efendi Osmanlı âlimlerinden bir zat olup Kadızade Şeyh Mehmed Efendi'ye talebe oldu. Ondan icazet alarak İstanbul'da vaaz ile insanları irşad etti. 1111 (m. 1699)'da İstanbul'da vefat etti. "Tefsirü Kavlihi Teâlâ: Ve'ş-Şemsi" isimli tefsirinde şöyle buyuruyor:
Mehmed Zeynel'âbidin Efendi doksan dokuzuncu Osmanlı şeyhülislâmıdır. 1163 (m. 1750) senesinde İstanbul'da doğdu. Babasından ve zamanının âlimlerinden ilim öğrendi ve diploma alıp müderris oldu. Daha sonra kadılık, "Nakib-ül-eşrâflık" ve nihayet şeyhülislâmlık makamına yükseltildi. 1239 (m. 1823) senesinde İstanbul'da vefât etti. Şöyle nakleder: