Yusuf Bin Ömer

Köpeği ve diğer işe yarayan hayvanları, kuşları satmak câizdir.
Müşteri, parayı vermeden ve malı almadan ortadan kaybolsa, o mal, başkasına satılır. Bir kimse sattığı malın bedeli olarak, bilmeyerek sahte para aldı ise, yanında ise, geri verip gerçeğini alır. Sahte parayı kullandı ise, gerçeğini isteyemez.
Bir bahçede kuş yavrulasa veyâ yumurtlasa veyâ sâhipsiz hayvan girse, bunlar alanın olup, bahçe sâhibinin olmaz. Bahçe sâhibi görüp, kapıyı kaparsa onun olur.
Bir yerde şeker veyâ para atılsa, kimin üstüne düşerse onun olur.
Bir bahçeye arılar gelip bal yapsa veyâ ağaç çıksa veyâ sular kum getirip yığsa, bahçe sahibinin olur.
Hoca, talebesinden, imâm veya müezzin, cemâatinden hasır veya bunlara vazifelerinde lâzım olan başka bir şey satın almak için para toplasa, toplanan paranın bir kısmı ile o şeyleri satın alsa, artan parayı kendisi kullanması câiz olur. Çünkü, topladığı paralar kendisine temlik edilmiştir.
Lukata, yerde bulunup, sâhibi belli olmayan maldır. Sâhibine vereceğinden emin olanın, korumak için alması sünnettir. Yerde helâk olacak ise, alması farz olur. (Arayan olursa bana gönderin!) diyerek iki kimseyi şâhit yapar ve kalabalık bir yerde tarif ederek sâhibini arar. Sâhibi çıkıncaya veyâ durmakla bozuluncaya kadar saklarken helâk olursa ödemez. Sâhibi çıkmayacağını veyâ bozulacağını anlarsa, artık aramaz. Beytülmâla verir. Beytülmâl yoksa, zengin ise, fakir olan anasına, babasına, evlâdına ve zevcesine sadaka verir. Bunlar, kendisine hediye ederlerse, kendi de kullanabilir. Şâfiide, bunlara vermeden de kullanabilir. Fakir ise, kendi kullanabilir. Sâhibi sonra çıkarsa, ya kabul eder, yâhut bulana veya fakire tazmin etdirir. Kabûl eden veyâ tazmin eden sevâp kazanır.
Para, şeker serpilince, kapan, yerden ve başkasının üstünden alan, buna mâlik olur. Umûmi bir yerden, mesela camiden çıkan, nalın veya kundurasının alınmış olduğunu görse, yerine bırakılanı kullanması câiz olmaz. Bunu götürüp sadaka verir, fakir de, buna hediye ederse, câiz olur.
Ağaçtan sokağa düşmüş meyveleri, köyde de, şehirde de, sâhibinin yasakladığı malûm olmadıkça, herkesin alıp yemesi câizdir.