
Atâullah Efendi
Atâullah Efendi rahmetullahi aleyh, elliikinci Osmanlı şeyhülislâmıdır. Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. 1127 (m. 1715) senesinde Bolu'da vefât etti. Güzel ahlak hakkında şunları anlattı:
Atâullah Efendi rahmetullahi aleyh, elliikinci Osmanlı şeyhülislâmıdır. Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. 1127 (m. 1715) senesinde Bolu'da vefât etti. Güzel ahlak hakkında şunları anlattı:
Ebü'l-Velid Muvaffak Harezmi hazretleri, Hanefi mezhebi fıkıh âlimidir. Aslen Mekkelidir. Harezm'de yerleşti. 568 (m. 1172) yılında Harezm'de vefât etti. İmâm-ı a'zam hazretlerinin üstünlüklerini anlatan "Menâkıb-ül-İmâm-il-a'zam Ebi Hanife" adlı eseri meşhûrdur. Bu kitabında şöyle nakleder:
Harputlu Abdurrahmân Efendi, Anadolu velilerindendir. Elazığ'ın Sivrice ilçesine bağlı Çöke köyünde 1756 (H.1169) târihinde doğdu. Tahsil hayatına Diyarbakır'da devâm etti...
Ebû Bekr Melekdâd rahmetullahi aleyh, Şafii mezhebinin fıkıh âlimlerinden olup, doğum târihi bilinmemektedir. 535 (m. 1140)'de Nişâbûr'da vefât etti. Bu mübarek zat, bir dersinde buyurdu ki:
Ali bin Muhammed Menûfi hazretleri, Mâliki mezhebi Hadis, nahiv ve lügat âlimlerindendir. Şâzili tarikatına mensûb idi. 857 (m. 1453)'de doğdu. 939 (m. 1532)'de Kâhire'de vefât etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:
Mezrûk bin Hasen Yemeni rahmetullahi aley, Yemen evliyasındandır. İbrâhim-i Çeşti hazretlerinin sohbetlerinde bulundu. 619 (m. 1222)'de Zebid şehrinde vefât etti. Sohbetlerinde buyurdu ki:
Ebû Muhammed Tafsûnci rahmetullahi aleyh, Abdülkâdir Geylâni hazretlerinin talebesidir. 1115 (H.550) senesinden önce hocası Abdülkâdir Geylâni'nin sağlığında vefât etti. Kerâmetleri açık ve tasarrufu kuvvetli bir zâttı. İslâmiyetin emir ve yasaklarını bildirir, evliyâlığın yüksek hâllerini haber verirdi.
Allâme Ebü'l-Meâli Turaysisi hazretleri, Şafii mezhebi fıkıh âlimidir. 505 (m. 1111)'de İran'da Nişâbûr'da doğdu. 578 (m. 1182'de Şam'da vefât etti. Ehl-i sünnet itikadında dair bazı mühim mevzuları şöyle anlattı:
Ebû Mensûr Cevâliki rahmetullahi aleyh, Hanbeli âlimlerinin büyüklerinden ve muhaddistir. 466 (m. 1073)'de Bağdad'da doğdu. 540 (m. 1145)'te aynı yerde vefât etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:
Abdullah bin Hubeyk hazretleri, evliyânın büyüklerindendir. Kûfe'de doğdu. Antakya'da yaşadı. Doğum ve vefât târihleri bilinmemektedir. Yûsuf Esbât'ın derslerinde yetişti. İlim ve feyz aldı. Tasavvufta evliyânın büyüklerinden Süfyân-ı Sevri hazretlerinin yolunu tâkib etti. Zühd ve takvâda üstün bir dereceye yükseldi. "Bu ümmet içinde Yahyâ aleyhisselâmın zühdüne sâhib zât" diye meşhûr oldu.