Kasım Beyyânî

Kasım Beyyâni hazretleri Endülüs'ün (İspanya) meşhur hadis âlimlerindendir. Kurtuba (Cordoba) yakınlarındaki Beyyane'de (Baena) 220 (835) yılında doğdu. Kurtuba'da ilk tahsilini yaptıktan sonra Mısır, Şam ve Bağdad'a giderek hadis öğrendi. 276 (m. 890)'da vefat etti. Bir dersinde, Kur'ân-ı kerim okumanın faziletini anlatarak, bunu teşvik eden bazı hadis-i şerifleri şöyle nakletti:

Vehbi Tülek

Ebü’l-hasen Bezzî

Ebü'l-Hasen Bezzi hazretleri kıraat-ı seb'a imamlarından İbn Kesir'in meşhur iki râvisinden biridir. Aslen Fârisli olup 170'te (m. 786) Mekke'de doğdu. Devrinin tanınmış kıraat âlim­lerinden öğrendi. 250'de (m. 864) Mekke'de vefat etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Vehbi Tülek

Ahmed Beykendî

Ahmed Beykendi hazretleri hadis âlimlerindendir. 311'de (m. 923) Buhara yakınlarında Beykent'te doğdu. İlim tahsili için Irak, Şam ve Mısır'a seyahatler yaptı. Sonra memleketine dönerek çok talebe yetiştirdi. 404'te (m. 1014) Beykent'te vefat etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Vehbi Tülek

Fazıl Bircendî

Fazıl Bircendi hazretleri fıkıh âlimidir. İran'ın doğusunda Bircend'de doğdu. İlk tahsilinden sonra Herat'ta medresede okudu. Şah İsmail'in buraları ele geçirip Ehl-i sünnet âlimlerini katletmeye başlaması üzerine İstanbul'a gitti ve burada Şerh-i Nikâye'yi tamamladı. 934'de (m. 1527) vefat etti. Şerh-i Nikâye isimli fıkıh kitabında şöyle buyurmaktadır:

Vehbi Tülek

Allâme Mehmed Efendi

Allâme Mehmed Efendi Osmanlı tefsir âlimlerindendir. Saraybosna'da 1003'de (1595) doğ­du. 17 yaşında iken İstanbul'a gitti ve tahsilini tamamlayıp mü­derris oldu. Sultan IV. Murad'ın Revan Se­feri münasebetiyle Fetih sûresine yaz­dığı tefsiri büyük ilgi gördü. İstanbul Kadılığına tayin edil­di. 1046'da (m. 1636) vefat etti. Bu tefsirinde şöyle buyurmaktadır:

Vehbi Tülek

İbrahim Birmâvî

İbrahim Birmâvi hazretleri Mısır'da yaşamış olan Şafii fıkıh âlimi ve Ezher şeyhlerindendir. Mısır'ın kuzeybatısında Birmâ kasabasında doğdu. Mısır'ın büyük âlimlerinden ders aldı. Zamanında Mı­sır'ın en büyük âlimlerinden sayılıyordu. Nihayet en yüksek makam olan "Ezher Şeyhi" unvanı verildi. 1106'da (m. 1694) vefat etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Vehbi Tülek

Şemseddin Muhammed Bisâtî

Şemseddin Muhammed Bisâti hazretleri Mâliki fıkıh âlimlerindendir. 760'ta (1359) Mısır'ın Bisât köyün­de doğdu. Hafızlığını tamamlayıp Kahire'ye gitti. Şeyhûniyye Medresesi'nde Mâliki fıkhı okuttu. Mısır Mâliki Başkadılığı'na getirildi. 842'de (m. 1439) vefat etti ve cenaze namazı İbn-i Hacer-i Mekki hazretleri tarafından kıldırıldı. Bir dersinde buyurdu ki:

Vehbi Tülek

Abdurrahman Bistâmî

Abdurrahman Bistâmi hazretleri Osmanlı âlimlerindendir. Antakya'da doğdu. İlim tahsili için o devirde Osmanlılar'ın başşehri olan Bursa'ya geldi. Burada, büyük âlim ve veli Molla Fenâri hazretlerinden zahiri ve batıni ilimleri tahsil etti. Sultan II. Murad'ın teveccühlerini kazandı. 858'de (m. 1454) Bursa'da vefat etti. Buyurdu ki:

Vehbi Tülek

Bişr Bin Gıyas Merîsî

Bişr bin Gıyas Merisi hazretleri Hanefi fıkıh âlimlerindendir. 140 (m. 737) yılında Kûfe'de doğdu. Tahsiline İmam-ı Azam Ebû Hanife hazretlerinin derslerine de­vam etmekle başladı. Daha sonra Bağdad'a gitti ve orada çok talebe yetiştirdi. 218 (m. 833) yılında Bağdad'da vefat et­ti. Buyurdu ki:

Vehbi Tülek

Kadızade Hacı Salih Efendi

Hacı Salih Efendi son devir Osmanlı âlimlerindendir. 1255 (m. 1840)'de Trabzon'un Çaykara ilçesi Köseli köyünde doğdu. Medrese tahsilini tamamlayıp Of Medresesi Müderrisliği, sonra da Of İlçe Müftülüğü'ne getirildi. Bu görevi 31 yıl ifa ettikten sonra, Sultan II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesiyle başlayan dine karşı saygısız hareketlere dayanamayıp istifa etti. 1337 (m. 1921)'de vefat etti. Bir dersinde buyurdu ki:

Vehbi Tülek