KATEGORİ: Yolumuzu Aydınlatanlar

Saîdüddin Fergânî

Saidüddin Fergâni hazretleri evliyanın büyüklerindendir. 620 (m. 1223)'de Mâverâünnehir'in Fergana vadisinde­ki Kâşân şehrinde doğdu. Şehâbeddin Sühreverdi'nin halifesi Necibüddin Şirâzi'ye intisap etti. Sonra Şam'a giderek Sadreddin Konevi'nin sohbetlerinde bulundu ve icazet aldı. 699 (m. 1300)'de hacda iken vefat etti. Bir sohbetinde buyurdu ki:

Vehbi Tülek

Takıyyüddîn Zebîdî

Takıyyüddin Zebidi hazretleri Şafii fıkıh âlimidir. 801'de (m. 1398) Yemen-Zebid'de doğdu ve orada yetişti. Medrese tahsilinden sonra Zebid Nizamiye Medresesi'ne müderris tayin edildi ve talebe yetiştirdi. 887 (m. 1482)'de orada vefat etti. Bu mübarek zat, bir dersinde şunları anlattı:

Vehbi Tülek

Cemâleddîn Muhammed Fettenî

Cemâleddin Muhammed Fetteni hazretleri Hindistan'da yaşamış olan hadis âlimlerindendir. 914'te (m. 1508) Gucerât'ta doğdu. Burhâneddin Nâgûri gibi âlimlerden ders gördü. Hac için gittiği Hicaz'da Kâdiriyye ve Şâziliyye şeyhi Muttaki el-Hindi'ye intisap etti. Hindis­tan'a döndükten sonra ders vermeye başladı ve Gucerât'ı alan Ekber Şah'ın takdirini kazandı. 986 (m. 1578)'de vefat etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Vehbi Tülek

Muhammed Hediyyetullah Makassarî

Muhammed Hediyyetullah Makassari hazretleri Endonezyalı İslam âlimlerindendir. 1035 (m. 1626)'da Endonezya'da Sulawesi Adası'nın Makassar şehrinde doğdu. Genç yaşta Şam, Hicaz ve Yemen'e gitti. Buralarda Nakşibendiyye, Ba'leviyye, Şüttâriyye ve Halvetiyye icâzeti aldı. Memleketine dönerek talebe yetiştirdi. O devirde buraları işgal eden Hollandalılar onu, yine Hollanda işgalindeki Sri Lanka (Seylan) adasına, sonra da Hollanda'ya ait Güney Afrika'nın Kaapstadt (Cape Town) şehrine sürgün ettiler. Burada dergâh açarak İslamiyeti yaydı ve çok talebe yetiştirdi. 1110 (m. 1699)'da Cape Town'da vefat etti. "Sefinetü'n-necât" isimli eserinde şöyle buyuruyor:

Vehbi Tülek

Yusufzade Hasan Hocaefendi

Yusufzade Hasan Hocaefendi Osmanlı evliyasındandır. Rumeli Yenişehrine bağlı Hasanlar köyündendir. Memleketinde tahsilini bitirdikten sonra Bursa'da Emir Sultan Hazretlerine intisab ederek onun vefatında, vasiyetleri gereğince makamına geçti. 845 (m. 1441)'de Hac dönüşünde Kudüs'te vefat etti. "Mûzilüş-Şükûk" isminde bir eseri vardır. Bu kitabında buyuruyor ki:

Vehbi Tülek

Muhammed Bin Yûsuf Firebrî

Muhammed bin Yûsuf Firebri hazretleri Buhâri'nin Câmiü's-Sahih adlı eserinin en önemli râvisidir. 231 (m. 845)'de Buhârâ civarında Firebr köyünde doğdu. Müslim ve Tirmizi gibi muhaddislerin hocası olan Ali bin Haşrem Mervezi'den hadis tahsil etti. 320 (m. 932)'de vefat etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Vehbi Tülek

Abdurrahmân Firkah

Abdurrahmân Firkah hazretleri Şafii mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 624 (m. 1227)'de Şam'da doğdu. İbnü's-Salâh ve İzzeddin ibn-i Abdüsselâm'dan fıkıh tahsil etti. Genç yaşta iken fetva makamına getirildi. Yahya Nevevi hazretleri onun ilmi üstünlüğünü söylerdi. Firkah hazretleri 690 (m. 1291)'de Şam'da vefat etti. Bir dersinde "Namazda huşû ve kalb huzûru" hakkında şunları anlattı:

Vehbi Tülek

Zenbillizâde Fudayl Çelebi

Zenbillizâde Fudayl Çelebi Osmanlı âlimlerindendir. 920'de (1514) İstanbul'da doğdu. Şeyhülislam Zenbilli Ali Efendinin oğludur. Tahsilini İstanbul'da ta­mamladıktan sonra Bursa, Edirne, Sahn-ı Semân ve Ayasofya medreselerinde müderrislik, Bağdat, Halep ve Mekke kadılığı yapıp 971'de (1563) emekliye ayrıldı. 991 (m. 1583)'de İstanbul'da vefat etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Vehbi Tülek

Muhammed Bin Fazl Furâvî

Muhammed bin Fazl Furâvi hazretleri Şafii mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 441 (m. 1049)'da İran'da Nişâbur'da doğdu. İmâmü'l-Haremeyn Cüveyni'den Şafii fıkhı ve Abdülkerim Kuşeyri'den tasavvuf terbiyesi aldı, uzun süre kaldığı Haremeyn'de ders verdiği için "Fakih'ül-Haremeyn" diye ta­nınan Furâvi 530 (m.1136)'da Nişâbur'da vefat etti. Bu mübarek zat bir dersinde "Ticâretde ihsân" hususunda şunları anlattı:

Vehbi Tülek

Ebû Ma'şer Sindî

Ebû Ma'şer Sindi hazretleri meşhur hadis âlimlerindendir. Pakistan'ın Sind bölgesindendir. Bir savaşta esir alınmış, Halife Mansûr'un kızı ken­disini satın alarak azat etmiştir. Bağdat'ta ilim tahsil etti ve hadis âlimi oldu. 170 (m. 787)'de Bağdat'ta vefat etti, cenaze namazını Halife Hârûnürreşid kıldırdı. Bir dersinde şunları anlattı:

Vehbi Tülek

Sâlih Rüyâlar Görmekle Meşhur Olan Zat

Vehbi Tülek

Merkebin Yükü Nedir Bir Sor Bakalım

Vehbi Tülek

İnsanlardan Bir Sıkıntı Gelirse, Affedin!

Vehbi Tülek

İlimleriyle Dalâlete Düşen Kimseler!

Vehbi Tülek

Yaşayan Maşuktur, âşık Bir Ölüdür

Vehbi Tülek