Vehbi Tülek

Ehl-i Sünnet Itikadının Temel Esasları

İshâk bin Muhammed Semerkandî hazretleri Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. Semerkand’da doğdu. Fıkıh ve kelâm ilmini, meşhûr âlim Ebû Mensûr Muhammed Mâtürîdî’den tahsil etti. Ebû Bekr Verrâk ve zamanındaki Belh evliyâsı ile sohbet etti ve onlardan tasavvuf ilmini öğrendi. 342 (m. 953) senesinde vefât etti. Çok kitap yazdı. Eserlerinden “es-Sevâd-ül-a’zam” kitabında, bir insanın “Ehl-i sünnet vel cemâatten olabilmesi için, altmışbir temel esâsı kabûllenmesi gerekir. Bu temel esaslardan bazıları şunlardır:

Uhud Şehidi: Amr Bin Ukeyş

Hâkim Nişâbûrî hazretleri meşhur hadîs âlimidir. Hadîs ilminde hâkim idi. Yani râvîlerinin hâl tercümeleri ile beraber, sekizyüzbinden ziyâde hadîs-i şerîfi ezbere bilirdi. Bu ilimde ve diğer ilimlerde çok kitap yazdı, ilimde, fazilette, Allahü teâlâyı tanımakta ve hafızasının kuvvetliliğinde çok yüksek idi. 321 (m. 933) senesinde Horasan’da Nişâbûr’da doğdu. 405 (m. 1014)’de orada vefât etti. Müstedrek kitabında şöyle anlatır:

Kûfe Kadısı Ebû Amr-ı Hafs

Ebû Amr-ı Hafs hazretleri, Hanefî mezhebi imamlarındandır. 117 (m. 735) târihinde doğdu. 198 (m. 809)’da Kûfe’de vefât etti. İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe hazretlerinin talebesi olup, ondan fıkıh ilmi tahsil etti. Halife Hârûn Reşîd zamanında Bağdâd’ın bir mahallesinde iki sene kadılık yaptı. Daha sonra bu vazîfeden Kûfe kadılığına verildi. Onüç sene Kûfe’de kadılık yaptı. Muhammed bin Hamîd’in verdiği habere göre kadı olması şöyle olmuştur:

Dilini Tutan Kimseye Cennet Kapıları Açılır

Hilâl bin Muhammed Haffâr hazretleri hadîs âlimidir. İran asıllı olup, 322 (m. 934) yılında Bağdad’da doğdu. 414 (m. 1023) yılında aynı yerde vefât etti. Zamanındaki birçok âlimden ilim tahsil edip hadîs-i şerîf rivâyet etti. Bağdad’da, yıllarca hadîs ilminde en sağlam âlim, müsned kabul edildi. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Gençlik, Delilikten Bir Şubedir!

Seyyid Ömer bin Ali hazretleri evliyânın büyüklerindendir. 1002 (m. 1593) senesinde Yemen’de Zafâr denilen yerde doğdu. Ukayl bin İmrân’ın derslerine devam etti. Ondan çok istifâde etti. Sonra Hindistan’a gitti. Orada Seyyid Ebû Bekr bin Hüseyn ile görüştü. Onun yanında bir müddet kalan Seyyid Ömer, ondan da hırka giydi. 1063 (m. 1653) senesinde Hindistan’ın Beycâfûr beldesinde vefât etti. Bir sohbetinde şunları anlattı:

Kıyâmet Günü Vardır Ve O Gün Gökler Yarılır!

Abdürrahmân Hadramî hazretleri Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 945 (m. 1538) senesinde, Yemen’in Terim şehrinde doğdu. Zamanının en meşhûr âlimlerinden ders okudu. Hocaları ona icâzet verdiler. Terim şehrinde kadılık yaptı. 1014 (m. 1605) senesinde Terîm’de vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Övünmek Için Söylemiyorum Peygamberlerin Reîsiyim

Nûreddîn Hâdırî hazretleri hadîs, nahiv, kırâat ve Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 747 (m. 1346) senesinde doğdu. Şam’a gidip oranın büyük âlimlerinden ilim öğrendi. Haleb’de Hanefî kadılığına getirildi. Burada fetvâlar verdi ve ders okutarak talebe yitiştirdi. 824 (m. 1421) senesinde Haleb’de vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Maksadı Ahiret Olan Perişan Olmaz!

Kaygusuz İbrâhim Efendi Osmanlıların son zamanlarında yetişen evliyâdandır. Bolu’da doğdu. Kâdiriyye yolunun büyüklerinden Mustafa Efendi isminde bir zâtın talebesi olan Ömer el-Vasfî ile tanıştı. Daha sonra Mustafa Efendi’nin huzûruna gidip sohbetlerinde bulundu. Kemâle gelerek o zâttan hilâfet aldı. İstanbul’a gelerek talebe yetiştirdi. 1289 (m. 1872) senesinde İstanbul’da vefât etti. Bir sohbetinde şunları anlattı:

İmân, Allahü Teâlânın Fazlıdır, Ihsânıdır

Mustafa Fehmi Efendi evliyânın büyüklerinden olup, Erzincanlı Terzi Baba’nın halîfelerindendir. Erzincan’da doğdu. 1298 (m. 1890) senesinde gittiği Mekke-i mükerremede, hac esnasında vefât etti. Bir sohbetinde şunları anlattı:

Allahü Teâlâ, Insanlara Hep Kolayı Emretmiştir

Hâce Ubeydullah, İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin hocası olan Muhammed Bâkî-billah’ın büyük oğludur. Küçük yaşta iken babası vefât etti. İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin yüksek teveccühleri ile yetişti ve önde gelen talebelerinden oldu. Onbirinci asrın sonlarında vefât etti. İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin Hâce Ubeydullah’a yazdığı mektûbun (1. cild, 266. Mektûp) bazı kısımları:

Hüseyin Hilmi Işık

(Rahmetullahi Aleyh)

Türkiye Gazetesi

e-Gazete (Bugün)

Türkiye Gazetesi

Bizim Sayfa (Bugün)

Toplam Ziyaretçi

16.559.145

Huzur Pınarı

Caliyet-ül Ekdar

Dinimiz İslam

Silsile-i Aliyye Büyükleri

Yolumuzu Aydınlatanlar • 30.12.2025

Ehl-i Sünnet Itikadının Temel Esasları

1001 Osmanlı Hikayesi • 15.04.2005

Fatih’in Akincisi Malkoçoğlu BÂlî Bey Bey

1001 Osmanlı Hikayesi • 21.09.2004

Sultan Mahmud’u Kurtaran Zat

1001 Osmanlı Hikayesi • 05.08.2004

Çelebi Halifenin Kerameti

Dini Hikayeler • 17.08.2003

Allah Diyen Genç

Dini Hikayeler • 27.04.2007

Allah Haramdan Kaçani Korur

Dini Hikayeler • 17.04.2007

Sarik Ve Sakal

1001 Osmanlı Hikayesi

Tüm Yazılar

1001 Osmanlı Hikayesi • 28.12.2004

Zembilli Ali Cemali Efendi’nin Zembili

Ali Cemali Efendi Anadolu'yu nurlandıran velilerden Cemaleddin Aksarayi'nin torunudur ve tedrise beşikte başlar. O, misli zor görülen bir hafızaya sahiptir. Üstün körü geçilen kitapları bile harekesi harekesine ezberler ve yaşından beklenmeyecek sorular sorar. Hocaları böyle bir kabiliyetin önünü tıkamaktan çekinirler "Sen buralarda zâyi olma" derler, "Büyük âlimlerde oku, meselâ Molla Hüsrev'e git!" O da öyle yapar. Molla Hüsrev ona bildiklerini öğretir, ancak "bunlar işin zahiridir" der, "şimdi sırlara ersen gerek. Bir Hakk aşığı bul ve ona köle ol!"

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 11.03.2004

71 - HÂce-i SultÂnî AtÂullah Efendi

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 07.02.2005

Dürüstlüğün Bedeli

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 07.09.2004

Seni Avdan Men Etmemiş Miydim?

Vehbi Tülek

Sadrüddin Muhammed bin Hüseyin, bir gün Şehzâde Bâyezid Han ile sohbet ederler ken, bir ara ona, ava çıkmak husûsunda aşırı davranmamasını, hattâ ava hiç çıkmamasını tavsiye etmişti. Bâyezid Han bu söze uyarak birkaç gün ava gitmedi ise de, yine bir gün av için hazırlanıp, avlanma yerine gitti. Av esnâsında Şehzâde'nin hizmetçi leri ve maiyetindekiler, buldukları av hayvanını onun bulunduğu tarafa doğru sürerlerdi. Böylece o da, önüne gelen avı kolayca avlayıverirdi. Bu avda da, güzel bir ceylanı Şehzâde'nin bulunduğu yere sürdüler. Şehzâde tam okunu atıp ceylanı avlayacaktı ki, birden vazgeçti. Onu vurmadı. Şehzâde'nin bu hâli orada bulunanları hayrette bıraktı. Bu garib hâlin sebebi kendisinden suâl edildiğinde, şöyle cevap verdi: "Tam ceylanı avlayacağım sırada gördüm ki, babam (Şehzâde Bâyezid, Muhammed bin Hüseyin'den hep "Babam" diye bahsederdi) güzel bir ceylanın sırtına binmiş bana doğru geliyor ve; "Ben seni avdan men etmemiş miydim?" diyordu. Onun bu sözü bana çok tesir etti. Ben o korku ile avlanmaktan vazgeçtim."

1001 Osmanlı Hikayesi • 10.09.2005

Osmanli Ramazanlari

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 29.06.2003

Zigetvar Kalesi Ve Bahri Dede

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 31.03.2004

91 - Kanuni Sultan Süleyman Ve Şövalyeler

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 05.10.2004

Buna Karişmak Bizim Vazifemizdir

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 28.09.2005

Hamdolsun İslam Askeri Muzaffer Olmuştur

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 10.10.2004

Küçük Zabit

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 14.09.2007

Topal Koyun

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar

TÜM YAZILAR

Yolumuzu Aydınlatanlar • 05.10.2017

Allah Ve Resûlünün Sevgisi Için

Übeyy Nersi hazretleri hadis ve kırâat âlimidir. 424 (m. 1033)'de Kûfe'de Ners köyünde doğdu. 510 (m. 1116)'da Hılle'de vefât etti. Hadis ilminde âlimler kendisine çok güvenirdi. Übeyy-ün-Nersi'nin bildirdiği hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 19.10.2022

Kur’ân-ı Kerim Okumak Çok Büyük Bir Nimettir

Vehbi Tülek

Ebezâde Abdullah Efendi Osmanlı Şeyhülislâmlarının ellibirincisidir. Rumeli’de Balçık’ta doğdu. Zamanının âlimlerinden, aklî ve naklî ilimleri tahsil etti. İlimde yüksek dereceye ulaştıktan sonra müderrislik, kadılık vazîfesi verildi. Anadolu, sonra Rumeli Kadıaskeri oldu. Sultan Üçüncü Ahmed Hân zamanında, Şeyhülislâmlık makamına yükseltildi. 1126 (m. 1714) senesinde Trabzon’a giderken, Karadeniz’de çıkan şiddetli fırtınada bindiği gemi battı ve boğularak vefât etti. Bu mübarek zat buyurdu ki:

Yolumuzu Aydınlatanlar • 21.12.2006

Mısır Evliyasından Muhammed Şenâvî

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 03.12.2018

Edepli Olanlar Feyiz Alırlar

Vehbi Tülek

Abdullah Niyâzi Efendi Osmanlı âlimlerindendir. Aslen İranlıdır. Önce kendi memleketinde ilim tahsil etti. İran'dan İstanbul'a geldi. Yavuz Sultan Selim Hân zamanında ona vazife verildi. 936 (m. 1530) senesinde vefat etti. Buyurdu ki:

Yolumuzu Aydınlatanlar • 14.06.2008

Büyük Mutasavvıf Hüsâmeddîn-i Uşâkî

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 28.10.2021

İnsanlardan Korktunuz Da Benden Korkmadınız

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 15.04.2018

Akıl, Iyiyi Kötüden Ayıran Bir Kuvvettir

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 13.07.2010

Ebû Câfer Haddâd El-kebîr

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 24.02.2023

Muhakkak Ki, Müminler Kurtuluşa Erdiler

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 19.02.2018

Namaz Müminin Mi’râcıdır

Vehbi Tülek

Dini Hikayeler

TÜM YAZILAR

Dini Hikayeler • 08.07.2007

Gül Yaprağı

Vaktiyle, yol üzerinde bulunan bir dergahın dervişleri, yoldan geçen herkesi misafir kabul ediyordu. Burada hiç konuşulmuyordu. Dervişler anlatmak istediklerini kalben ifade ediyorlardı. Bir gün dergahın kapısına bir yolcu geldi. Yolcu kapıda öylece durdu ve bekledi. Burada, misafir geldiğini dervişler firaset yoluyla anlıyorlardı, o yüzden kapıda tokmak yoktu. Bir süre sonra kapı açıldı, içerdeki derviş, kapıda duran yolcuya baktı. Bir selamlaşmadan sonra söz'süz konuşmaları başladı. Gelen yolcu, dergahta kalmak istiyordu. Derviş içeri girdi, sonra elinde ağzına kadar suyla dolu bir kapla döndü ve bu kabı yolcuya uzattı. Bu, yeni bir misafiri kabul edemeyecek kadar doluyuz demekti. Yolcu dergahın bahçesine girdi, aldığı bir gül yaprağını kabın içindeki suyun üstüne bıraktı. Gül yaprağı suyun üstünde yüzüyordu ve su taşmamıştı. Derviş kapıyı açarak yabancıyı içeriye aldı. Suyu taşırmayan bir gül yaprağına her zaman yer vardı.

Vehbi Tülek

Dini Hikayeler • 03.05.2007

Ehl-i Sünnet Itikadının Temel Esasları

Uhud Şehidi: Amr Bin Ukeyş

Kûfe Kadısı Ebû Amr-ı Hafs

Dilini Tutan Kimseye Cennet Kapıları Açılır

Gençlik, Delilikten Bir Şubedir!

Kıyâmet Günü Vardır Ve O Gün Gökler Yarılır!

Övünmek Için Söylemiyorum Peygamberlerin Reîsiyim

Maksadı Ahiret Olan Perişan Olmaz!

İmân, Allahü Teâlânın Fazlıdır, Ihsânıdır

Allahü Teâlâ, Insanlara Hep Kolayı Emretmiştir

Toplam Ziyaretçi

Vehbi Tülek

En Çok Okunanlar

Yavuz'un Kuvveti

Bir Kâse Yoğurt

Herkes Yediğini Gönderir

Elçiye Lüzum Yok

Topal Koyun

Abdestsiz Nöbet Tutmam

Kamaları Sökülmeyen Tek Batarya

1001 Osmanlı Hikayesi

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar

Vehbi Tülek

Dini Hikayeler

Vehbi Tülek