Hanefî Mezhebinin Reîsi: İmam-ı A'zam Ebû Hanîfe

Cemâlîzâde Fudayl Efendi Osmanlı âlimlerinden olup Şeyhülislam Zenbilli Ali Cemâlî Efendi’nin oğludur. 920 (m. 1514) senesinde İstanbul’da doğdu. Ebüssü’ûd Efendi gibi zamanının büyük âlimlerinden ilim tahsil etti ve Ebüssü’ûd Efendinin kızıyla evlendi. İstanbul’da çeşitli medreselerde müderrislik ve Mekke-i mükerreme kadılığı yaptı. Şeyhülislâmlık teklif edildiyse de, bu vazîfeyi kabûl etmedi. 991 (m. 1583) senesinde İstanbul’da vefât etti. Çok kitap yazdı. Bunlarda, Hanefî mezhebine göre fıkıh bilgilerini açıklayan “Dımânât” isimli eserinde şöyle anlatır:

Esas Pehlivan, Nefsine Galip Gelendir!

Şihâbüddîn Şâgûrî hazretleri hadîs âlimidir. 530 (m. 1116) senesinde İran’da Şâgûr’da doğdu. 615 (m. 1218) senesinde Şam’da vefât etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Unutmaktan Korkan Kimse, Resûlullaha Salât Okusun!

Ebû Tâhir Fîrûzâbâdî hazretleri tefsîr, fıkıh, hadîs ve lügat âlimidir. 729 (m. 1329) senesinde İran’ın Şîrâz şehri civarındaki Fîrûzâbâd kasabasında doğdu. Şîrâz, Bağdad, Şam, Mekke-i mükerreme ve Kâhire’ye gidip büyük âlimlerden ilim tahsil etti. Anadolu’ya gelip, Yıldırım Bâyezîd ve Timur Hân ile tanışıp, onların iltifâtlarına ve ikrâmlarına kavuştu. Sonra Yemen’e gitti. Sultan onu Zebîd kadılığına tayin etti. 816 (m. 1414) senesinde Yemen’de, Zebîd kadısı iken vefât etti. Fîrûzâbâdî hazretleri kırktan fazla eser yazdı. Bunlardan Kitâb-üs-salât adlı eserinden bazı bölümler:

Dînin Temel Direği, Fıkıh Bilgisidir

Abdürrahmân bin İbrâhim Bedrî hazretleri Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 624 (m. 1227) yılında Şam yakınlarında Neva kasabasında doğdu. Zamanın büyük âlimlerinden hadîs ve fıkıh ilmini öğrendi. Şafiî mezhebi fıkıh bilgilerinde mütehassıs oldu. Bâderiyye’de yerleşip, medresede ders verdi. Pekçok talebe yetiştirdi. 690 (m. 1291) yılında Bâderiyye’de vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Bu Ümmet, Dalâlet Üzere Ittifak Etmez!

Mevlânâ Mehdî Şîrâzî hazretleri Osmanlı tefsîr âlimlerindendir. İran’da Şîrâz’da doğdu. Şirâz’da ilim tahsil ettikten sonra İstanbul’da meşhur âlimlerin derslerine devam etti. İstanbul, Dimetoka, Silivri ve Filibe’de müderrislik vazîfesinde bulundu. 957 (m. 1550) senesinde Filibe’de vefât etti. Bu mübarek zat, bir dersinde şunları anlattı:

Yalnız Olmak, Kötülerle Oturmaktan Daha Iyidir!

Muhammed Tâhir Fettenî hazretleri hadîs âlimlerindendir. Hindistan’ın Gücerât eyâletinde bulunan Fetten kasabasında, 910 (m. 1504) senesinde doğdu. Zamanının âlimlerinden aklî ve naklî ilimleri tahsil etti. Birçok ilimlerde yüksek derecelere ulaştı. Zamanında Gücerât âlimleri arasında ondan daha yüksek kimse yoktu. 986 (m. 1578) senesinde Fetten’de vefat etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Herkes, Ehl-i Sünnet Îtikatını Öğrenmelidir

Hüseyn Fethî Şîrâzî hazretleri hadîs ve Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 814 (m. 1411) senesinde İran’da Şîrâz’da doğdu. Mekke, Medine ve Kâhire’ye giderek büyük âlimlerden ilim tahsil etti ve icazet alarak talebe yetiştirdi. 895 (m. 1489) senesinde vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Müctehid Yanılsa Bile Bir Sevap Kazanır!

Ömer bin Muhammed Zebîdî hazretleri Şafiî mezhebi âlimlerindendir. 801 (m. 1398) senesinde Yemen’in Zebîd beldesinde doğdu. 887 (m. 1482) senesinde Yemen’de vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Affın, Intikam Almaktan Efdal Olduğunu Unutma!

Hamîdüddîn Fergânî hazretleri Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 805 (m. 1403) senesinde Tebrîz civarında Merâga’da doğdu. Bağdad ve Kâhire’ye gidip fıkıh ilmi tahsil etti. Sonra Şam’da tahsiline devam etti. İcazet alarak talebe yetiştirdi. 867 (m. 1463) senesinde Şam’da vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı

Haset Eden, Dâima Gamlı Ve Kederlidir!

Şeyh Sinân Efendi Osmanlı âlimlerindendir. Şimdi Yunanistan’da bulunan Fere’de doğdu. Bursa’ya giderek Abdüllatîf Kudsî’nin talebesi olan Şeyh Tâceddîn’in talebesi oldu. Kısa zamanda yüksek derecelere kavuşarak icazet verildi ve talebe yetiştirmek üzere memleketinde gönderildi. 890 (m. 1485) senesinde Fere’de vefât etti. Bir sohbetinde şunları anlattı:
Hüseyin Hilmi Işık

(Rahmetullahi Aleyh)

Türkiye Gazetesi

e-Gazete (Bugün)

Türkiye Gazetesi

Bizim Sayfa (Bugün)

Toplam Ziyaretçi

16.495.600

Huzur Pınarı

Caliyet-ül Ekdar

Dinimiz İslam

Silsile-i Aliyye Büyükleri

Yolumuzu Aydınlatanlar • 13.12.2025

Hanefî Mezhebinin Reîsi: İmam-ı A'zam Ebû Hanîfe

Cemâlîzâde Fudayl Efendi Osmanlı âlimlerinden olup Şeyhülislam Zenbilli Ali Cemâlî Efendi’nin oğludur. 920 (m. 1514) senesinde İstanbul’da doğdu. Ebüssü’ûd Efendi gibi zamanının büyük âlimlerinden ilim tahsil etti ve Ebüssü’ûd Efendinin kızıyla evlendi. İstanbul’da çeşitli medreselerde müderrislik ve Mekke-i mükerreme kadılığı yaptı. Şeyhülislâmlık teklif edildiyse de, bu vazîfeyi kabûl etmedi. 991 (m. 1583) senesinde İstanbul’da vefât etti. Çok kitap yazdı. Bunlarda, Hanefî mezhebine göre fıkıh bilgilerini açıklayan “Dımânât” isimli eserinde şöyle anlatır:

Vehbi Tülek

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 27.05.2004

Zirhimi Giyinip Kilicimi Kuşandim

1001 Osmanlı Hikayesi • 21.07.2003

Osmanlilarin Rumeli’ye Geçmeleri

1001 Osmanlı Hikayesi • 06.06.2005

“müfti’s-sekaleyn” Ne Demektir Ve Kimdir?

Dini Hikayeler • 14.04.2007

Kırk Bin Kahramanın Başarısı

Dini Hikayeler • 08.07.2007

Delik Kova

Dini Hikayeler • 30.04.2007

Tencere Yuvarlanir, Kapağini Bulur

En Çok Okunanlar

1001 Osmanlı Hikayesi

Tüm Yazılar
1001 Osmanlı Hikayesi • 21.11.2005

Bağdad Gibi Yüz Kaleye Değerdin

Sultan IV. Murad 1638 senesi Ekim ayında, daha önceden İran'ın işgal ettiği Bağdad kalesini muhasara etti. Bir gün Dicle kenarında iken:

"Bağdad'ı fethetmeden İmam-ı Azam hazretlerinin türbesini ziyaret etmekten utanırım" diyordu. Her akşam siperleri geziyor ve askerin moralini takviye ediyordu. Hendekler dolmuş, kale duvarları birçok yerden yıkılmış olup yürüyüş zamanı geldiği halde yapılmıyordu. Muhasaranın 37.ci günü Vezir-i Azamı huzuruna çağırıp niçin nihai hücum yürüyüşünün yapılmadığını sordu. Vezir-i Azam:

"Padişahım sabroluna. Sonunda şehir fetholunacak, yürüyüşe zaman vardır. Askeri acele ile kırdırmayalım" dedi. Padişah:

"Senin namın, dilaverliğin ve şecaatin bu mudur? Tehirin manası nedir?" diye sorunca Vezir-i Azzam:

"Ben canımı padişaha feda etmişim. Tayyar kulunuz ölmekle bir şey olmaz. Allahü Teâlâ kaleyi bize ihsan eylesin" dedi ve ertesi gün kaleye hücuma kalkışıldı. Bazı kuleler ele geçirilerek bayrak dikildi. Tayyar Mehmed Paşa, elinde kılıç, yakınındaki bir kuleye hücum eden askerleriyle birlikte savaşıyordu. Kale düşmek üzereydi. O anda bir tüfek kurşunu gelip Vezir-i Azam Tayyar Mehmed Paşa'nın alnına isabet etti ve oracıkta şehid düştü. Padişah bu hadiseyi duyunca çok üzüldü ve:

"Ah Tayyar!... Bağdad gibi yüz kaleye değerdin" dedi.

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 25.08.2003

Surre Alayi

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 06.02.2004

37 - Sultanhisar Torpidobotunun Zaferi

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 06.12.2003

Ii. Mahmud’un İyilikseverliği

Vehbi Tülek

Bir Ramazan günü, tebdil kıyafet sokağa çıkan Sultan II. Mahmud Bayezid Camiine geldi. Yanında sadece sekreteri Said Efendi vardı. Camide bir müddet kalarak namazlarını kıldılar, vaaz dinlediler. Sonra da cami içindeki bir mahfilde elbiselerini değiştirerek Padişah kıyafetini giydi. Camiden çıktıktan sonra bir köşede bekleyen seyisini çağırdı ve atına bindi. Padişah atına binip hareket edince, karşıdan bir neferin, elinde bir tepsi, üstünde iki kapaklı sahan ile karşıdan gelmekte olduğunu gördü. Biraz sonra nefer başını kaldırınca, tam önünde Padişahı gördü. Tepsiyi yere bırakamadı, padişahı da selamlayamadı. Şaşırıp kalmıştı. Durumu gören II. Mahmud, askere takıldı: "Evlat nedir bu hal? İkindi vaktinde, Ramazan gününde, sokak ortasında yemek mi yiyeceksin? Ayıp ve günah değil mi?" dedi. Asker mosmor olmuştu. Vaziyet çok müşküldü. Kekeleyerek: "Devletlim, bunu karakol zabitime iftarlık götürü yordum. Evinden hazırlamışlar, onu alıp gelmemi söyledi" diyebildi.

1001 Osmanlı Hikayesi • 14.09.2004

Bir Avuç Bulgur

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 03.05.2005

Fatih Sultan Mehmed Han’in Papazlara Fermani

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 19.01.2006

Sahibinin Kursaği

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 05.10.2004

Buna Karişmak Bizim Vazifemizdir

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 14.07.2005

SÂlih Reis

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 22.08.2003

Sabetay Sevi Ve VÂnî Muhammed Efendi

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 21.07.2005

Bir Saltanat Ki

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar

TÜM YAZILAR
Yolumuzu Aydınlatanlar • 18.06.2018

Mazlumun Duâsı Reddolunmaz

Bedreddin ibn-i Demâmini hazretleri Mâliki mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 763 (m. 1362)'de İskenderiyye'de doğdu. 827 (m. 1424)'de, Hindistan'ın Kelbercâ şehrinde vefât etti. Buyurdu ki:

Vehbi Tülek

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 23.05.2022

Evliyânın Kızmasında Da Merhamet Vardır!

Vehbi Tülek

Eğribozlu Ahmed Efendi Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin halîfelerindendir. On dokuzuncu yüzyılda yaşamıştır. Şimdi Yunanistan’da bulunan Eğriboz adasında doğdu. Bağdad’a giderek Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin sohbetlerinde bulundu. Kısa zamanda ilerleyip tasavvuf yolunda yükseldi. İcâzet ve hilâfet verilerek İstanbul'a gönderildi. Sonra İzmir'e yerleşti ve orada vefat etti. Şöyle anlattı:

Yolumuzu Aydınlatanlar • 24.09.2018

Hakiki Yardımcı Allahü Teâlâdır

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 04.01.2017

Peygamberlerde Yedi Sıfat Bulunur

Vehbi Tülek

İsmâilefendizâde İshak Efendi Altmışbirinci Osmanlı Şeyhülislâmıdır. 1090 (m. 1679)'da İstanbul'da doğdu. 1147 (m. 1734)'de vefât etti. Fatih-Çarşamba'da babasının yaptırdığı İsmâil Ağa Câmii'nin bahçesine defnedildi. Buyurdu ki:

Yolumuzu Aydınlatanlar • 09.02.2011

Hayrın En Iyisi Şerrin En Fenası!

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 26.04.2015

Abdurrahmân Esfûnî

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 28.08.2008

Yıldızlardan Biri... Abdullâh Bin Zeyd

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 10.01.2021

Kusurlarımdan Sana Iltica Ederim Allahım

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 21.11.2007

Said Bin Zeyd Ve Müfteri Bir Kadın!

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 04.04.2017

Allah'ın Sıfatlarını Doğru Bilmelidir

Vehbi Tülek

Dini Hikayeler

TÜM YAZILAR
Sonunda Orta Yolu Buldular
Dini Hikayeler • 13.04.2007

Sonunda Orta Yolu Buldular

Şam'ın fethinde, Müslümanların, tarihin şeref levhasına geçmesine sebep bir olay olmuştu. İslâmiyeti kendilerine ezeli düşman gören Batı için, ibretlik vesikalardan biri olan bu olay, şöyle meydana geldi:

Şam'ın fethinde, Hâlid bin Velid hazretleri, şehrin bir tarafından girdi. Kendisine karşı koyulduğu için, kılıç kullanarak şehirde ilerliyordu. Hedefi, o zaman için şehrin en büyük kilisesi olan şimdiki Câmi-i Emevi idi.

Vehbi Tülek

Vehbi Tülek

Dini Hikayeler • 24.05.2007

Ölüyü Diriltemem

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 12.04.2007

Hazreti Hâlid'in Üstün Başarısı

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 26.04.2007

Sarayda İftar

Dini Hikayeler • 17.08.2003

Allah Diyen Genç

Dini Hikayeler • 08.07.2007

Kum Ve Kaya

Dini Hikayeler • 19.04.2007

Bizi Hatirlayin!

Dini Hikayeler • 24.09.2007

Hakikati Görmek

Dini Hikayeler • 14.04.2007

A'meş Ve Hanımı

Dini Hikayeler • 18.04.2007

İcÂzetin Sirri

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 19.04.2007

Bizi Hatirlayin!

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 24.09.2007

Biz Söze Bakmayız, Öze Bakarız

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 20.05.2007

Abdullah El-acemî

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 24.09.2007

"encümen-i Bîzebân"

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 21.04.2007

Tüccarin Rüyasi

Vehbi Tülek