Hanefî Mezhebinin Reîsi: İmam-ı A'zam Ebû Hanîfe

Cemâlîzâde Fudayl Efendi Osmanlı âlimlerinden olup Şeyhülislam Zenbilli Ali Cemâlî Efendi’nin oğludur. 920 (m. 1514) senesinde İstanbul’da doğdu. Ebüssü’ûd Efendi gibi zamanının büyük âlimlerinden ilim tahsil etti ve Ebüssü’ûd Efendinin kızıyla evlendi. İstanbul’da çeşitli medreselerde müderrislik ve Mekke-i mükerreme kadılığı yaptı. Şeyhülislâmlık teklif edildiyse de, bu vazîfeyi kabûl etmedi. 991 (m. 1583) senesinde İstanbul’da vefât etti. Çok kitap yazdı. Bunlarda, Hanefî mezhebine göre fıkıh bilgilerini açıklayan “Dımânât” isimli eserinde şöyle anlatır:

Esas Pehlivan, Nefsine Galip Gelendir!

Şihâbüddîn Şâgûrî hazretleri hadîs âlimidir. 530 (m. 1116) senesinde İran’da Şâgûr’da doğdu. 615 (m. 1218) senesinde Şam’da vefât etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Unutmaktan Korkan Kimse, Resûlullaha Salât Okusun!

Ebû Tâhir Fîrûzâbâdî hazretleri tefsîr, fıkıh, hadîs ve lügat âlimidir. 729 (m. 1329) senesinde İran’ın Şîrâz şehri civarındaki Fîrûzâbâd kasabasında doğdu. Şîrâz, Bağdad, Şam, Mekke-i mükerreme ve Kâhire’ye gidip büyük âlimlerden ilim tahsil etti. Anadolu’ya gelip, Yıldırım Bâyezîd ve Timur Hân ile tanışıp, onların iltifâtlarına ve ikrâmlarına kavuştu. Sonra Yemen’e gitti. Sultan onu Zebîd kadılığına tayin etti. 816 (m. 1414) senesinde Yemen’de, Zebîd kadısı iken vefât etti. Fîrûzâbâdî hazretleri kırktan fazla eser yazdı. Bunlardan Kitâb-üs-salât adlı eserinden bazı bölümler:

Dînin Temel Direği, Fıkıh Bilgisidir

Abdürrahmân bin İbrâhim Bedrî hazretleri Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 624 (m. 1227) yılında Şam yakınlarında Neva kasabasında doğdu. Zamanın büyük âlimlerinden hadîs ve fıkıh ilmini öğrendi. Şafiî mezhebi fıkıh bilgilerinde mütehassıs oldu. Bâderiyye’de yerleşip, medresede ders verdi. Pekçok talebe yetiştirdi. 690 (m. 1291) yılında Bâderiyye’de vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Bu Ümmet, Dalâlet Üzere Ittifak Etmez!

Mevlânâ Mehdî Şîrâzî hazretleri Osmanlı tefsîr âlimlerindendir. İran’da Şîrâz’da doğdu. Şirâz’da ilim tahsil ettikten sonra İstanbul’da meşhur âlimlerin derslerine devam etti. İstanbul, Dimetoka, Silivri ve Filibe’de müderrislik vazîfesinde bulundu. 957 (m. 1550) senesinde Filibe’de vefât etti. Bu mübarek zat, bir dersinde şunları anlattı:

Yalnız Olmak, Kötülerle Oturmaktan Daha Iyidir!

Muhammed Tâhir Fettenî hazretleri hadîs âlimlerindendir. Hindistan’ın Gücerât eyâletinde bulunan Fetten kasabasında, 910 (m. 1504) senesinde doğdu. Zamanının âlimlerinden aklî ve naklî ilimleri tahsil etti. Birçok ilimlerde yüksek derecelere ulaştı. Zamanında Gücerât âlimleri arasında ondan daha yüksek kimse yoktu. 986 (m. 1578) senesinde Fetten’de vefat etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Herkes, Ehl-i Sünnet Îtikatını Öğrenmelidir

Hüseyn Fethî Şîrâzî hazretleri hadîs ve Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 814 (m. 1411) senesinde İran’da Şîrâz’da doğdu. Mekke, Medine ve Kâhire’ye giderek büyük âlimlerden ilim tahsil etti ve icazet alarak talebe yetiştirdi. 895 (m. 1489) senesinde vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Müctehid Yanılsa Bile Bir Sevap Kazanır!

Ömer bin Muhammed Zebîdî hazretleri Şafiî mezhebi âlimlerindendir. 801 (m. 1398) senesinde Yemen’in Zebîd beldesinde doğdu. 887 (m. 1482) senesinde Yemen’de vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Affın, Intikam Almaktan Efdal Olduğunu Unutma!

Hamîdüddîn Fergânî hazretleri Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 805 (m. 1403) senesinde Tebrîz civarında Merâga’da doğdu. Bağdad ve Kâhire’ye gidip fıkıh ilmi tahsil etti. Sonra Şam’da tahsiline devam etti. İcazet alarak talebe yetiştirdi. 867 (m. 1463) senesinde Şam’da vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı

Haset Eden, Dâima Gamlı Ve Kederlidir!

Şeyh Sinân Efendi Osmanlı âlimlerindendir. Şimdi Yunanistan’da bulunan Fere’de doğdu. Bursa’ya giderek Abdüllatîf Kudsî’nin talebesi olan Şeyh Tâceddîn’in talebesi oldu. Kısa zamanda yüksek derecelere kavuşarak icazet verildi ve talebe yetiştirmek üzere memleketinde gönderildi. 890 (m. 1485) senesinde Fere’de vefât etti. Bir sohbetinde şunları anlattı:
Hüseyin Hilmi Işık

(Rahmetullahi Aleyh)

Türkiye Gazetesi

e-Gazete (Bugün)

Türkiye Gazetesi

Bizim Sayfa (Bugün)

Toplam Ziyaretçi

16.493.863

Huzur Pınarı

Caliyet-ül Ekdar

Dinimiz İslam

Silsile-i Aliyye Büyükleri

Yolumuzu Aydınlatanlar • 13.12.2025

Hanefî Mezhebinin Reîsi: İmam-ı A'zam Ebû Hanîfe

Cemâlîzâde Fudayl Efendi Osmanlı âlimlerinden olup Şeyhülislam Zenbilli Ali Cemâlî Efendi’nin oğludur. 920 (m. 1514) senesinde İstanbul’da doğdu. Ebüssü’ûd Efendi gibi zamanının büyük âlimlerinden ilim tahsil etti ve Ebüssü’ûd Efendinin kızıyla evlendi. İstanbul’da çeşitli medreselerde müderrislik ve Mekke-i mükerreme kadılığı yaptı. Şeyhülislâmlık teklif edildiyse de, bu vazîfeyi kabûl etmedi. 991 (m. 1583) senesinde İstanbul’da vefât etti. Çok kitap yazdı. Bunlarda, Hanefî mezhebine göre fıkıh bilgilerini açıklayan “Dımânât” isimli eserinde şöyle anlatır:

Vehbi Tülek

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 23.02.2005

Hukuk Her Şeyin Üstündedir

1001 Osmanlı Hikayesi • 18.11.2003

Vehhabi İsyani Ve Kavalali İbrÂhim Paşa

1001 Osmanlı Hikayesi • 25.04.2005

Eğer Sakalimin Bir Kili Bilseydi!

Dini Hikayeler • 18.04.2007

Sarik Ve Sakal

Dini Hikayeler • 24.09.2007

Hakikati Görmek

Dini Hikayeler • 21.04.2007

Abdullah-i İlÂhî Hazretleri Ve Muhyiddin Çelebi

En Çok Okunanlar

1001 Osmanlı Hikayesi

Tüm Yazılar
1001 Osmanlı Hikayesi • 22.11.2004

Fetih Sabahi

20 Cemaziyelevvel (29 Mayıs) Salı sabahı ezan ve namazdan sonra, Türk ordusunun büyük ve tarihi hareketi başladı. Ordu, hem kara, hem de denizden bütün cephelerden harekete geçti. Toplar, hep birden şehir üzerine çevrilerek ateşlendi. İlk hamlede iki bin merdivenle 50 bin yiğit ileri atılmış, harbin en şiddetli anında, Akşemseddin ile Molla Gürani ateş hattına girerek, gazâ yolunda şehidlik mertebesine ulaşmayı taleb ile askere önderlik edip örnek olmuşlardı. Bizzat genç hükümdar dahi, askeri tehyic edici sözlerle, elinde kılıç ile Topkapı gediğine saldırmıştı. Bu sırada Ulubatlı Hasan adındaki muazzez nefer, tekbirlerle Topkapı suruna sancak dikti. Böylece İslâm dilâverlerinin ve Oğuz kavminin, asırlardan beri hayal ettigi mukaddes bir rüya gerçekleşiyordu. Ulubatlı, Hz. Peygamberin müjdesine mazhar olarak 30 kadar arkadaşıyla şehâdet mertebesine ulaştı.

Vehbi Tülek

1001 Osmanlı Hikayesi • 07.01.2004

Şahidlerle İsbati Da Kafidir

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 21.08.2005

Ekmeğe 5 Para Bile Zam Yok

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 26.12.2004

Bu İtibar Sadece İlme Mi?

Vehbi Tülek

Ahmet Şemseddin, Tokatlı'dır. Annesi, İbn-i Küpeli'nin kızı Yusuf Sinaneddin hazretleri nin yeğenidir. Ancak o, babası ve dedesi gibi bir asker olmak ister, orduya girer. İkinci Bâyezid Han'ın yanında seferlere katılır. Ama görünen o ki, bu ocağa ömrünü de verse, geleceği son nokta sıradan sipahiliktir. Zira askerliği sevmesine rağmen, çelebi meşreplidir. Kışlada Evranosoğlu Ahmed adında bir komutan vardır ki tam bir liderdir. Kara yağız, heybetli bir adamdır. Hani "dağ gibi" derler ya, işte öyle. Gözleri çakmak çakmaktır, sesi yıldırımları andırır. Her silahı maharetle kullanır ve tam bir kurmaydır. Vezirler ardınca yürür, paşalar selâma durur.İhtiyar bir âlimin ordugâha yolu düşer. Libası soluk, hırkası yamalıdır. Çarıkları dağılacak kadar eskidir sonra. Evranos bey hürmetle eğilir, ellerini öper. Vezir İbrahim Paşa kalkar, yerini gösterir. Kemalpaşazade sorar: "Bu zat kim?"-Ona Molla Lütfü derler, Filibe medresesinde muâllimdir.

1001 Osmanlı Hikayesi • 30.11.2003

Belgrad'in Fethi

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 28.07.2004

Sultan Ii. Bayezid Ve Baba Yusuf Sivrihisari

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 16.03.2004

76 - İstanbul'un Manevi Fatihi

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 22.09.2005

Selim Dahi Evliyanin Dişinda Değildir

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 22.07.2005

Borcun VÂdesi

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 27.11.2003

Sizi Sultan İlan Edelim

Vehbi Tülek
1001 Osmanlı Hikayesi • 18.09.2003

İki Defa Tahta Çikan Padişah I. Mustafa Han

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar

TÜM YAZILAR
Yolumuzu Aydınlatanlar • 12.06.2017

Onlar Için Irâde Ve Ihtiyâr Yoktur

İbrâhim Beycûri hazretleri Şafii mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 750 (m. 1349) senesinde Mısır'da doğdu. 825 (m. 1422) senesinde vefât etti. Vefatına yakın günlerde bir dersinde, "Kaza ve Kader" hakkında şunları anlattı:

Vehbi Tülek

Vehbi Tülek

Yolumuzu Aydınlatanlar • 07.07.2016

Düşünceler Ve Işler Sebeplere Bağlıdır

Vehbi Tülek

Caferzâde Sunullah Efendi, Yirmiüçüncü Osmanlı Şeyhülislâmıdır. 960 (m. 1552)'de İstanbul'da doğdu. Medrese tahsilinden sonra çeşitli medreselerde müderrislik, kadılık, Anadolu, sonra Rumeli Kadıaskerliği yaptıktan sonra 1599'da Şeyhülislam tayin edildi. 1612'de İstanbul'da vefât etti. Keşşaf Tefsirine haşiyesi meşhurdur. Bu eserinde şöyle anlatmaktadır:

Yolumuzu Aydınlatanlar • 14.08.2019

İbadeti Terk Edenin Vay Hâline

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 18.11.2021

Allah, Sevdiği Kulunu Derde Müptela Eder!

Vehbi Tülek

Ahmed bin Dâvud Dîneverî hazretleri Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. İran’da Dînever’de doğdu. Nişabur’a gidip pekçok âlimden ders aldı. Birçok ilim dalında en yüksek seviyeye yükseldi. Bu ilimlerde eserler verdi. Bistam’a gidip Bâyezîd-i Bistâmî hazretlerinin talebelerinden oldu. 282 (m. 985) yılında Dînever’de vefât etti. Buyurdu ki:

Yolumuzu Aydınlatanlar • 28.03.2009

Dağıstanlı Hâfız Efendi

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 28.10.2020

İman, Dil Ile Söylemek Kalp Ile Inanmaktır

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 16.03.2016

Muhammed Aleyhisselâm Son Peygamberdir

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 20.09.2016

İsyan Edenlere Susanların Sonu

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 06.06.2018

Veren El, Alan Elden Hayırlıdır

Vehbi Tülek
Yolumuzu Aydınlatanlar • 06.11.2006

Ebû Amr Ve Hevazin Kabilesi

Vehbi Tülek

Dini Hikayeler

TÜM YAZILAR
Altıyüz Dirhemlik İp
Dini Hikayeler • 14.04.2007

Altıyüz Dirhemlik İp

Bağdat. Dul bir kadın. Altı öksüz çocuğu ve bir de ihtiyar ana. Kadın geçimi sağlamak üzere, hafta boyu el emeği verir, göz nuru döker iplik eğirir, pazara çıkar ve anası ile çocuklarının rızkını temin etmeye çalışırdı.

Vakti tamam olunca bu dul kadın vefat eder, çocukların bakımı ise ihtiyar kadına kalır. Kadın pazara her hafata çıkamıyor, ip eğiriyordu. Bir zaman baktıki altıyüz dirhem kadar ip eğirmişti, pazara götürmeye karar verdi.

Vehbi Tülek

Vehbi Tülek

Dini Hikayeler • 16.04.2007

Kadin Akli

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 24.09.2007

Cünnetü'l-esmâ

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 21.04.2007

Tüccarin Rüyasi

Dini Hikayeler • 19.04.2007

Cimrilik Ve Nankörlüğün CezÂsi

Dini Hikayeler • 14.04.2007

Kırk Bin Kahramanın Başarısı

Dini Hikayeler • 24.09.2007

Örümcek Ağı

Dini Hikayeler • 14.04.2007

Latif Bir Şikayet

Dini Hikayeler • 09.04.2007

Cennetlik Hanım Isteyen...

Dini Hikayeler • 24.09.2007

Bereketi Var Mı?

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 14.04.2007

Üzülmeyiniz, Allahü Teala Sizi Kurtardi

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 08.07.2007

9 Evi Dolaşan Kelle

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 21.04.2007

Tüccarin Rüyasi

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 12.04.2007

Hazreti Hâlid'in Üstün Başarısı

Vehbi Tülek
Dini Hikayeler • 24.09.2007

O Kullarına Çok Merhametlidir

Vehbi Tülek